KALKINMA AJANSLARI
Sosyal İçerme ve Sosyal Uyum
Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı Zonguldak, Karabük, Bartın
Ajansımız Batı Karadeniz Bölgesinde kırsal nüfusa ve genç işsizlere yönelik yeni istihdam alanları ve alternatif gelir kaynakları yaratılmasının, aktif yaşlanmanın, engelsiz yaşamın, kadın girişimciliğinin ve kooperatifleşmenin teşvik edilmesini hedeflemektedir. Bu şekilde bölgenin değişen demografik yapısına göre sosyal ihtiyaçların karşılanmasına ve dezavantajlı kesimin yaşam kalitesinin arttırılmasına katkı sağlanacaktır.

Batı Karadeniz (TR81) Bölgesi, tarihsel süreçte emek yoğun ağır sanayi faaliyetleri kapsamında göç alarak ülke kalkınmasında kritik rol oynamasına rağmen eğitimli gençlerin ve kadınların yeterli istihdam alanı olmaması ve girişimcilik kültürünün yeterince gelişememesi gibi nedenlerle göç veren ve genç nüfusun göçüyle de yaşlı nüfus oranı yükselmiş olan bir bölge konumundadır. Gençlerin göçüyle nüfus son 5 yılda bölge genelinde yaklaşık %25 oranında yaşlanmıştır. Bölge nüfusunun artan yaş ortalaması incelendiğinde Zonguldak ilinde son beş yılda nüfusun yaklaşık %25, Bartın ilinde %21 ve Karabük ilinde %17 yaşlandığı görülmektedir. 2025 yılı projeksiyonunda ise bu oranın giderek artması beklenmektedir. Bölgede engelli nüfusun profili incelendiğinde ağırlıklı olarak %50 ve üzeri engel oranına sahip olunduğu, engel türü açısından ise süreğen, zihinsel ve ortopedik engellilerin çoğunlukta olduğu görülmektedir. Bölgede kentsel nüfus kırsal nüfusa oranla düzenli gelire sahip olma ve gelir seviyesi açısından daha avantajlı durumda olup, kırsal kesimde ise yoksulluk oranı daha yüksek seyretmektedir.

Batı Karadeniz Bölgesinde yüksek nitelikli kadın ve gençlere istihdam alanı yaratacak yatırımların ve yeni girişimlerin Filyos Vadisi Projesi ve doğalgaz yatırımlarının oluşturduğu pozitif etkiyle artacağı, beyin göçünün önleneceği öngörülmektedir. Türkiye’nin 3. büyük limanı, endüstri bölgesi, serbest bölge ile doğal gaz tesisleri ve bunlara bağlı gelişecek sektörlerdeki yatırımlarla önemli derecede istihdam ve girişim fırsatı doğacaktır.

Sera İhtisas Organize Bölgesinin hayata geçmesi ve kırsal kalkınmaya dönük yatırımların artması ile kırsalda düzenli gelir kazanımı ve gelir seviyesinin yükselmesi, özellikle kadın kooperatifleri ve kadın girişimciliği açısından potansiyel yaratmaktadır. Bölge genelinde kooperatifleşmeye artan ilgi ve talep gerek kadın işsizliği gerekse kırsalda yoksulluğa çözüm sunacaktır. 

Bölgemizde, engelli bireylere ve dezavantajlı gruplara sunulacak hizmetlere ilişkin sosyal hizmet ve altyapı yatırımları gerçekleştirilmektedir. Bunun yanında, bu grupların mesleki bilgi ve beceri gelişimine yönelik eğitim merkezi yatırımları da yapılmaktadır.

Batı Karadeniz Bölgesi, yaşlı aktif yaşam merkezleri, engellilerin mesleki eğitim ve  beceri gelişimini destekleyen merkezler ile engelli istihdamı ve engelli girişimciliği için fırsat sunmaktadır.

Bölgemizin metropollere yakınlığı, engelsiz yaşam alanları ve aktif yaşlanmaya yönelik politikaların varlığı ile birlikte toplumumuzda sağlıklı yaşama ve doğaya dönüşe yönelik artan farkındalık ve yeni yaşam alanları talebi, bölgenin bu alandaki cazibesini arttırmaktadır.

Bölgemizde Sosyal Uyum

Nüfusun yaşlanması, demografik yapıda engelli oranının artması, gençler ve kadınlara yönelik istihdam yaratacak mesleki eğitim imkanlarının yeterli olmaması ve beyin göçü bölgenin ortak sosyal sorun alanlarıdır.

Beyin göçünün temel kaynağı daralan istihdam alanı olduğu için nitelikli işgücüne istihdam yaratacak yeni yatırımlara ihtiyaç vardır. 

Kırsal alanlarda yoksulluğun önlenmesine yönelik olarak kooperatifleşme ve kadın girişimciliğinin teşvik edilmesi gerekmektedir.

Bölgede yaşlanan nüfusun ve yaygın sayıdaki engellilerin toplumla bütünleşebilmesi için aktif yaşam merkezleri ile engelsiz yaşam alanlarının inşa edilmesine, mevcut olanların ise kapasite gelişimine ihtiyaç vardır. Bu sayede yaşam koşulları hem yaşlı vatandaşlar hem de aileleri için kolaylaşacaktır.

Kadınların işgücüne katılımını arttırmak için mesleki eğitim imkanlarının geliştirilmesi ve girişimciliğin teşvik edilmesi gereklidir.

Ajansımız, faaliyet göstermeye başladığı 2009 yılından bu yana, bölgede sosyal kalkınma ve dezavantajlıların sosyal uyumuna yönelik çeşitli programlar yürütmüştür.

Ajansımız yaşlanan nüfusa yönelik aktif yaşlanma stratejisi benimserken diğer yandan göç etme potansiyeli yüksek nitelikli genç nüfusu bölgede tutacak yeni istihdam alanları yaratılmasına öncelik vermektedir. Bunun yanında alternatif sektörlerde yatırım çekilmesini, insan kaynağının bu sektörlerin beklentilerine yönelik eğitilmesini sağlamak için araştırma, analiz ve fizibilite çalışmaları yürütmekte, potansiyel sektörlerin ihtiyaç duyacağı işgücünün temini için mesleki eğitim faaliyetleri gerçekleştirmektedir.

Kırsalda yoksullukla mücadele için de tarımsal yatırımları yönlendirmekte ve kooperatifçiliği teşvik etmektedir.

Ajansımız Batı Karadeniz Bölgesinde genç nüfusun göçünü durdurmaya, artan yaş ortalaması ve engelli oranı nedeniyle değişen sosyal ihtiyaçların karşılanmasına yönelik politikalar üretmektedir.

ETAP Projesi (2014 Yılı Sosyal Kalkınma Mali Destek Programı

Bölge illerinde Ajansımız desteğiyle engelli haritası, engelli potansiyeli, engel türleri, engellilere yönelik geliştirilebilecek politika önerileri ile sunulabilecek engelsiz hizmet ihtiyaçlarının ortaya konulabilmesine yönelik araştırmalar yapılmıştır. Araştırmadaki tespitler, engellilerin büyük çoğunluğunun bir başkasının bakımına ihtiyaç duyuyor olduğunu, yatılı ve gündüzlü bakım alanlarının varlığına ve engelli aileleri tarafından psikolojik destek ve yönlendirmeye ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir. Bu kapsamda tespit edilen ihtiyaçlar uyarınca Ajansımızca Zonguldak’ta SOGEP, Karabük’te mali destek programı ve Bartın’da güdümlü proje destekleri kapsamında engelsiz yaşam merkezleri inşa edilmiştir.

Ajansımız desteği ile oluşturulan engelsiz yaşam alanlarında engelli bireylerin ekonomik gelir kazanmasına yönelik beceri gelişimi imkanı ve toplumun diğer kesimleri ile bir araya gelmeleri sağlanarak kendilerine öz yönetim, duygusal ve fiziksel iyilik hali ve kişisel gelişim alanları sağlanmaktadır.

Ajansımız, 2010-2013 Batı Karadeniz Bölge Planında bağımlı ekonomik yapının kırılması vizyonu ile «Dezavantajlı Kesimin İhtiyaçlarını Gözetecek Fırsatların Sunulması» temel hedefini belirlemiştir.

2014-2023 Batı Karadeniz Bölge Planında Ajansımız «Sürdürülebilir Sosyal Kalkınmayı Sağlamak» gelişme ekseni kapsamında, «Dezavantajlı Kesime Yönelik Sosyal İçerme Sağlanması» ile «Kadınların İstihdam Kapasitelerini Arttırıcı Tedbirlerin Alınması» tedbirlerini ve «Kırsalda Kalkınmanın Sağlanması» önceliğini belirlemiş ve strateji, politika ve tedbirlerini bu doğrultuda oluşturmuştur. 

2018 yılından itibaren Ajansımız, sonuç odaklı program yaklaşımına geçmiş bulunmaktadır. Sonuç Odaklı Programlar kapsamında öngörülmeyen ancak bölgesel kalkınma açısından fayda görülen proje ve faaliyetlerimiz ise Yerel Kalkınma Fırsatları (YKF) başlığı altında yer almaktadır.

Yerel Kalkınma Fırsatları ile:

  • Bölgede yaşam kalitesinin arttırılması,
  • Dezavantajlı grupların sosyal hayata entegrasyonunun sağlanması ve
  • Kırsal kalkınma potansiyelinin belirlenmesi amaçlanmaktadır.

Ajansımız Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı (SOGEP) çalışmalarında kırılgan gruplara yönelik olarak; aktif yaşlanmayı, engelsiz yaşamın desteklenmesini, kadın ve gençlere yönelik mesleki beceri gelişimini, engellilerin toplumsal ve ekonomik hayata entegrasyonu ile kırsal yoksullukla mücadele için kooperatifleşmeyi teşvik edecektir. 

Kırsalda yoksullukla mücadele ediyor,  kadın, genç ve engelliler için istihdam alanı geliştiriyor, aktif yaşlanma politikası yürütüyoruz

2020-2023 yılları arasındaki faaliyet dönemini kapsayan Yerel Kalkınma Fırsatları Programı kapsamında;

Güdümlü proje desteğiyle Bartın Engelsiz Yaşam Alanı projesi tamamlanacak,

SOGEP desteğiyle yürütülen engelli bakım, rehabilitasyon merkezleri ile engelsiz yaşam alanları faaliyete geçirilecek,

Bölgede başta orman köyleri olmak üzere tarımsal faaliyetlerin yapılmadığı köylerin yerel kaynaklara dayalı alternatif faaliyetleri araştırılarak kırsal kalkınma potansiyelleri belirlenecektir.