KALKINMA AJANSLARI
Tarım ve Kırsal Kalkınma
Güney Ege Kalkınma Ajansı Denizli, Aydın, Muğla

Güney Ege’de Üretici Örgütleri Güçleniyor! 

Güney Ege Kalkınma Ajansı olarak 2021-2023 döneminde üretim odaklı kooperatifleri ve birlikleri destekliyoruz. Güney Ege Bölgesi’nde kurumsal kapasitesi gelişmiş, ürünlerini işlenmiş ve paketlenmiş şekilde piyasaya sunan ve kendi markası ile ihracat gerçekleştiren çok sayıda kooperatif/birlik oluşmasını hedefliyoruz.

Güney Ege Bölgesi, ülkemiz tarımında çok çeşitli türlerde üretim yapılması ve tarımsal ürün ihracat değerleri bakımından önemli bir yere sahiptir. Bölgenin tarım alanları, Türkiye toplam tarım alanının yaklaşık %4’ünü, meyve alanlarının %13’ünü, sebze bahçeleri alanının ise yaklaşık %6’sını oluşturmaktadır. Bölgemiz, tarımsal üretim ve örgütlenme konusunda ülke ortalamasının üstünde bir orana sahiptir. Tarıma dayalı sanayi ve ihracat hususunda da kayda değer lojistik avantajları bulunmaktadır. Bölgede yer alan kooperatiflerin kayıtlı ortak sayısı ortalama 167,5’tir. Bu kapsamda yürütülecek ve desteklenecek faaliyetler kırsal kalkınma ekseninde gelirlerin tabana yayılması yönünde önemli bir çarpan etki yaratacaktır. 

Ajansımız tarafından yapılan saha çalışmalarında Güney Ege Bölgesi’ndeki üretim odaklı kooperatiflerin yaklaşık %80’ini tarımsal kalkınma, %8’ini ise su ürünleri kooperatiflerinin oluşturduğu tespit edilmiştir. Sosyal dayanışma ve birlikte iş yapma kültürüne dayalı olarak kurulan kooperatifler, özellikle kırsal alanlarda verimliliği artırıp maliyetleri azaltmakta ve güç birliği ile yeni yatırımlar yaparak bölge ve ülke ekonomisine katma değer sağlamaktadır. Ayrıca kooperatifler tarafından yürütülen bu faaliyetler kırsal kalkınmayı sağlamakta ve kooperatiflerin bulunduğu yörelerde bölge içi sosyo-ekonomik farkları azaltmaya yardımcı olmaktadır. Dahası bölgede markalaşma yoluna gidildiği ve internet ile sosyal medya dahil olmak üzere bazı kooperatiflerin online pazarlama araçları ile bilinirlik seviyelerini arttırdığı gözlemlenmektedir. 

Bölgede yer alan üretim odaklı kooperatiflere yönetim, organizasyon, finansal kapasite, üretim ve pazarlama süreçleri konusunda daha fazla destek vererek kırsal bölgelerin kent ekonomileri ile entegrasyonunu amaçlamaktayız. 

Güney Ege’de Üretici Örgütleri

•Bölgemizde üretim odaklı faaliyet gösteren 590 kooperatif bulunmaktadır.

•Bölgemizde kooperatiflerin yaklaşık %73’ünde organizasyon ya da yönetim hiyerarşisi bulunmazken yaklaşık %80’inde iş tanımları ve planları bulunmamaktadır. Bu durum kooperatiflerin yönetim ve organizasyonundaki etkinlik sorununa işaret etmektedir.

•Bölgemizde ürün işleyen kooperatiflerin %80’i ürünlerinin satışını doğrudan tüketiciye yapmaktadır. İşlenmiş ürüne dönüştürmeyen kooperatiflerin ise yalnızca %15,7’si satışını doğrudan tüketiciye yapabilmektedir.

•Kooperatif başkanlarının %6,9’u lisans mezunudur.

•Kooperatiflerin çoğunluğu finansman ihtiyacı için öz kaynaklarını kullanmakta, ikincil olarak da kamu bankalarından finansman sağlamayı  tercih etmektedirler. Kooperatiflerin %79’u sermaye düzeylerini yeterli bulmamaktadır. 

Ajansımız, bölgede yer alan üretim odaklı kooperatif ve birliklerin rekabetçi bir yapıya kavuşturulmasını amaçlamaktadır. Bu doğrultuda mali ve teknik destek programları uygulamaktadır. Bu kapsamda ilan ettiği programlarla pek çok proje uygulanmaya devam etmektedir.

Diğer yandan, Ajansımızca bölgemizin tanıtımı için katılım sağlanan fuarlara; üretim odaklı kooperatif ve birliklerin de iştiraki desteklenmiş ve ürünlerinin ulusal ve uluslararası pazarlara erişimi sağlanmıştır. 

 

 

Bölgemizde uzun yıllar üretimi gerçekleştirilen kestane meyvesinin katma değerli ürünlere dönüştürülerek ihracat değerinin artırılması amacı ile Ajansımız, Buldan ilçesindeki Alandız Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’ne destek vermiştir. Destek sonucunda, kooperatife ait kestane şekeri ve uygun mevsimlerde reçel üretilen tesisin kapasitesi artarken, kooperatif çalışanları ve üyeleriyle kırsalda istihdamın artırılması sağlanmıştır. 

Gelinen noktada Alandız Kooperatifi, günlük 1 ton 200 kilogram kestane şekeri ve çikolatalı kestane üretim miktarı ile ihracatı hedeflemektedir. 

100’den fazla kadın ortağı olan Kuşadası Kadın Girişimi, Üretim ve İşletme Kooperatifi’nin Yaratıcı El Sanatları projesi Ajansımız tarafından desteklenmiştir. Proje ile yerel motiflerin el sanatlarıyla buluşturulması ve katma değeri yüksek hediyelik eşya üretiminin gerçekleştirilerek yerel kültürel mirasın markalaştırılması hedeflenmiştir. Figür ve desen, bez çanta, şal, tişört gibi farklı ürünler üzerine, serigrafi yöntemi ile basılmaya başlanan kumaşların kooperatif atölyesinde dikimi de yapılarak dijital pazarlarda satışı gerçekleştirilmiştir. Böylelikle, kadınların ekonomik hayata örgütlü bir şekilde dahil olmalarına destek sağlanmıştır.

Güney Ege Bölgesi’nde faaliyet gösteren kooperatif ve birlik temsilcilerine iyi uygulama örneklerine yönelik teknik geziler organize edilerek kurumsal kapasitelerinin geliştirilmelerini sağlıyoruz.

Ajansımızca, bölgemizde üretim odaklı kooperatif temsilcilerine proje yazma eğitimleri, devlet destekleri hakkında  bilgilendirmeler gerçekleştirilmiştir.

Ayrıca teknik destek ve mali destek programları vasıtasıyla üretici örgütlerinin katma değerli ürünler üretmesine imkan  tanınmıştır.

Bölgemizde üretici örgütlerinin güçlendirilmesi amacı doğrultusunda Aydın ilinde tarımsal üretimin kârlılığını artırmak, tüketicinin yıl boyunca tarımsal ürün talebini karşılamak, bunun yanında söz konusu tesiste kullanılan yöntem ile hem enerji verimliliği sağlamak hem de diğer uygulamalar için örnek oluşturmak adına Yenilenebilir Enerjiye Dayalı Soğuk Hava Deposu projemiz başarılı bir şekilde uygulanmıştır.

Ajans olarak, bölgemizde üretim odaklı kooperatiflerin ve birliklerin rekabet gücünün artırılarak, kırsal alanda gelir düzeyinin yükseltilmesini sağlamayı amaçlıyoruz. Bu kapsamda, bölgemizde üretim odaklı kooperatif ve birliklerin;

•Kurumsal kapasitelerinin güçlendirilmesini,
•İşleme, paketleme, depolama süreçlerinin iyileştirilmesini,
•Markalaşma ve pazarlama kapasitelerinin artırılmasını hedeflemekteyiz.

Üretici örgütlerin güçlenmesi için organizasyonlar gerçekleştiriyoruz

Bölgedeki kooperatiflerin ürünlerinin pazara erişimlerini sağlamak amacıyla tarımsal ürün fuarlarına katılımları ve ürünlerini sergileyebilecekleri stantların tasarımları  hususlarında ajans olarak destek sağlıyoruz. Bu çerçevede ilgili kurumlar ile iş birliği içerisinde katılım sağlanacak fuarları belirliyor ve stant tasarım süreçlerini organize ediyoruz.

Kooperatif ve Birliklerin Yatırım Planlamalarına Destek oluyoruz

Üretici örgütlerinin üretim hacimlerinin artırılması ve ürünlerinin pazarlamasının kolaylaştırılması doğrultusunda bölgeye çekilebilecek yatırımlara ve kooperatiflerin gerçekleştirebileceği orta-büyük ölçekli yatırımlara yönelik ön-fizibilite raporları hazırlıyoruz.

İyi uygulama örneklerini bölgemize taşıyoruz 

Bölgemizdeki üretici örgütlerinin temsilcilerine ve çalışanlarına yönelik Ajansımız, Türkiye’de alanında örnek teşkil eden lider konumdaki kooperatif ve birliklere ziyaretler organize ederek tecrübe paylaşımı sağlanmasına olanak sağlayacaktır. Böylelikle  bölgedeki üretici örgütlerinin kurumsal kapasitesinin geliştirilmesine katkıda bulunulacaktır.

Satış, pazarlama ve markalaşma eğitimleri ile kooperatiflere ait tarımsal ürünlerin pazarını büyütmeyi hedefliyoruz

Bölgemizdeki kooperatiflerin satış, pazarlama, markalaşma vb. konularda kapasitelerinin geliştirilmesi amacıyla eğitim programları planlanmaktayız. Bu eğitimler ile satış, pazarlama ve markalaşma konularında kooperatiflerimizin genel farkındalık düzeylerinin artırılmasını amaçlıyoruz.

Kooperatiflerimizin kurumsal kapasitelerini sürdürülebilir kılıyoruz

Bölgemizde bulunan birlik ve kooperatiflere finansal okuryazarlık, temel düzeyde bilgisayar kullanımı ve proje yazma konularında eğitim hizmetleri sunacağız. Bu eğitimler ile kooperatiflerimizin kurumsal kapasitelerini güçlendirmeyi ve bu alanlarda beşeri sermayelerini geliştirmeyi hedeflemekteyiz.

Üretici örgütlerinin kamu desteklerinden daha fazla faydalanmalarına katkı sağlıyoruz

Kooperatiflerin çeşitli devlet destek mekanizmalarıyla teşvik edilme imkanları mevcuttur. Bununla birlikte, kooperatiflerin bu alandaki bilgilerinin kısıtlı olması bu desteklerden etkin faydalanmalarına engel oluşturmaktadır. Bu hususta Ajans olarak kendi desteklerimiz dışında kalan finansman imkanları konusunda da kooperatiflerimizi bilgilendirme faaliyetleri gerçekleştireceğiz.