Dünya genelinde nüfus artışı ve ekonomik büyüme doğal kaynaklar üzerinde baskı oluşturmaktadır. Bu sebeple üretim girdilerinde yaşanan fiyat artışları ve arz kısıtları, ülkeleri, kaynakların verimli kullanılması için tedbir almaya yönlendirmektedir. Bu kapsamda ülkeler ve uluslararası kuruluşlar gibi Ajansımız da “kaynak verimliliği” temelli çalışmalar yürütmektedir.
Kaynak verimliliği; endüstriyel simbiyoz (işletmeler arası madde ve enerji değişimi), eko-verimlilik, yenilenebilir enerji, geri dönüşüm, geri kazanım, döngüsel ekonomi, sürdürülebilir tüketim ve üretim gibi sistemleri içermekle beraber hayatın her alanında bir kültür haline gelmesi gereken bir olgudur. Bu nedenle “Kaynak Verimliliği” teması bölgemizin potansiyelleri ve ihtiyaçları çerçevesinde ele alınmaktadır. Bu noktada işletmelerin sektörlere göre atık analizi, enerji yöneticisi yetiştirme programları, verimlilik konusu üzerine ar-ge projeleri vb. alanlarda çalışmalar planlanmaktadır. Makro anlamda alınması gereken önlemleri ve yapılması gereken faaliyetleri bölgemiz özelinde de gerçekleştirmek için işletmelerden hane halkına kadar enerji harcayan herkeste verimlilik bilinci oluşturmak temel amaçtır.
Bölgemiz Türkiye’nin en büyük havzası olan Fırat Havzası sınırları içerisinde yer alması ve lider sanayi kuruluşlarına sahip olması nedeniyle su kaynaklarının korunması ve enerji kaynaklarının etkin kullanımı büyük önem arz etmektedir. Özellikle sanayi sektöründe su ve enerji tüketimi yoğun olan tesislerin verimlilik uygulamalarını hayata geçirmesi ülkemiz ekonomisine katkı sağlayacak ve kaynak maliyetlerinin düşürülmesi açısından avantaj sağlayacaktır.
Dünyamız kaynaklarının hızla tükenmesi ve kaynak verimliliği uygulamalarının önem kazanması bu konuyla ilgili yeni finans modellerini de beraberinde getirmiştir. Bu anlamda gerek devlet destekleri gerek diğer finans kuruluşlarının avantajlı fon kaynakları verimlilik projelerinin hayata geçirilmesini kolaylaştırmaktadır. Bölgemizdeki güçlü tarım ve sanayi sektörlerinin bu desteklerden olabildiğince yararlanması hususunda Ajansımız faaliyetler planlamakta ve bölgemiz işletmelerine danışmanlık yapmaktadır.
Ülkemizde enerji girdilerinin büyük oranda ithal kaynaklara bağlı olması dış ticaret ve cari işlemler açığı verilmesine neden olmaktadır. Hızlı büyüyen ekonomiye paralel olarak son 25 yılda yıllık birincil enerji tüketiminin (kömür, petrol, doğal gaz, nükleer, biokütle, hidrolik, güneş, rüzgâr, dalga, gel-git) 55 milyon ton eşdeğer petrolden (TEP) 155 milyon ton eşdeğer petrole yükselmesi verimlilik ve dışa bağımlılığı azaltma konusunda atılacak adımları zorunlu kılmaktadır. Ajansımız enerji verimliliği alanında da bölgesindeki işletmelerin enerji yönetimi konusunda belgelendirme ve gerekli kalite standartlarını sağlaması noktasında faaliyetler planlamaktadır.
Yine bölgemizin başlıca gelir kaynağı olan tarım sektöründe verimlilik uygulamaları bölgesel kalkınmaya direkt etki edecek unsurların başında gelmektedir. Ülkemizde tatlı su kullanımının %73’ünün tarım sektöründe olması etkin su yönetimini ülkemizde olduğu gibi bölgemizde de elzem kılmaktadır. Bu nedenle tarım ve tarıma dayalı sanayide başta su, enerji ve hammadde olmak üzere kaynakların en etkin biçimde kullanımının sağlanması, modellenmesi, yaygınlaştırılması, birincil üretim ve işleme süreçlerinde verimliliğin artırılması bölgenin olduğu gibi ülke ekonomisine de katkı sağlayacaktır.
Yenilenebilir enerji kaynağı olarak güneş enerjisi santrallerinin kurulumu için bölgemiz güneşlenme süreleri yapılan yatırımı daha verimli bir hale getirmektedir.
Bir Bakışta Bölgemizde Kaynak Verimliliği
-Yukarı Fırat Bölgesinde ön planda olan tarım ve sanayi sektörleri kaynak verimliliği uygulamaları için potansiyel taşımaktadır.
-Bölgemiz, uzun güneşlenme süreleri ile özellikle organize sanayi bölgelerinde yapılacak çatı ve cephe tipi güneş enerjisi santrallerinin yatırım geri dönüş sürelerini kısaltmaktadır.
-Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yürütülen Verimlilik Artırıcı Proje ve Gönüllü Anlaşma desteklerinden bölge işletmelerinin yararlanması yönünde teşvik edilmesi ve farkındalığın artırılması gerekmektedir.
- Organize sanayi bölgelerinin arıtma, yenilenebilir enerji, verimlilik gibi alanlarda ulaşabileceği avantajlı fon kaynaklarına erişiminin artırılması ile yeni çevreci yatırımlar gerçekleştirilebilecektir.
- Tarım sektöründe dijital teknolojilerin kullanılması ve doğru tarım bilgisi ile ürünlerde verimlilik artışı bölgemiz için fırsat vadetmektedir.
- Bölgemizde faaliyet gösteren büyük ölçekli tekstil işletmelerinin temiz üretim şartlarını sağlaması ihracat noktasında önem arz etmektedir.
Ajansımız kuruluşundan bu yana ulusal ve uluslararası alanda yaşanan gelişmeleri bölgesine aktarmada öncü olmuştur. Tarım, sanayi, turizm, sosyal yapı gibi birçok konuda analiz, rapor, mali destek, teknik destek ve danışmanlık çalışmaları gerçekleştiren Ajansımız kaynak verimliliği konusunda da bölgesini bilinçlendirme ve bilgilendirme çalışmalarına devam etmiştir.
Gerek işletme ziyaretlerinde verilen bilgilerle gerek hazırlanan bilgi notları ile işletmeler bilgilendirilmiştir. Ayrıca bölgede kaynak verimliliği uygulamaları uzman kuruluşlarla sürekli istişare edilerek online faaliyetler planlanmış ve webinarlar gerçekleştirilmiştir.
Bölgede faaliyet gösteren firma, kurum ve kuruluşlara yönelik online “Endüstride Kaynak Verimliliği Webinarı” düzenlenmiştir.
Bölgemizde başta Malatya ve Elazığ olmak üzere tekstil sektörünün canlılığı yoğun enerji ve su tüketimini beraberinde getirmektedir. Bununla beraber büyük tekstil firmaları tedarikçilerinin belirli temiz üretim şartlarını sağlamasını beklemektedir. İşletmelerin yarınlarını ve ihracatlarını etkileyecek bahse konu gelişmelerle ve sağlanan desteklerle ilgili farkındalığının artırılması hedeflenmektedir.
Destekler ve fon kaynakları hakkında bilgilendirme çalışmaları çeşitli platformlarda sürdürülmüştür.
“Kaynak Verimliliği” konusuyla ilgili düzenlemeyi öngördüğümüz "İmalat Sanayinde Bilgilendirme ve Bilinçlendirme Çalışmaları" kapsamında Malatya Verimlilik Zirvesi gerçekleştirilecektir. Program dâhilinde enerji verimliliği, temiz üretim, su yönetimi, verimlilik artırıcı projeler vb. konularda bilgilendirmeler yapılacak olup, sanayicilerin kaynak verimliliği hakkında farkındalıklarının oluşturulması ve bu alanda proje geliştirme konusunda teşvik edilmeleri amaçlanmaktadır.
2019-2023 yıllarını kapsayan 11. Kalkınma Planı, her alanda rekabetçiliği ve verimlilik artışını sağlamaya odaklanmıştır. Planda yapılan değerlendirmelere göre ülkemizin sürdürülebilir büyüme yapısı için verimlilik artışları önemini korumaktadır. Onuncu Kalkınma Planı döneminde büyümeye sermaye stokunun katkısı yüzde 57,2, istihdamın katkısı yüzde 39,9 olarak gerçekleşirken, toplam faktör verimliliğinin (TFV) katkısı ise yüzde 3 olmuştur. Bu çerçevede, kaynak verimliliğinin artırılması, ülkemizde ekonomik büyüme açısından geliştirilmesi gereken kritik bir müdahale alanı olarak öne çıkmaktadır.
Bölgemiz Doğu Anadolu Bölgesi’nin sanayisi en gelişmiş ve ihracatta başı çeken Malatya ve Elazığ illerini kapsamaktadır. Kaynakların etkin kullanımı ve ihracatın sürdürülebilmesi için Ajansımız faaliyetleri üretimin tüm süreçlerinin yanı sıra pazarlama, dağıtım ve tüketim süreçlerini de içerecek şekilde sürecektir. 2020-2023 dönemi kaynak verimliliği faaliyetlerimiz ile:
-
-
-
-
-
- İmalat işletmelerinin verimlilik artırıcı proje sayılarını artırmayı,
- Bölgemizde temiz üretim şartlarının sağlanması için işletmelere teknik destek ve danışmanlık hizmetleri sağlamayı,
- Tarımda verimlilik uygulamalarını geliştirmeyi ve yaygınlaşmasını sağlamayı,
- İşletmeleri enerji yönetimi konusunda bilinçlendirmek ve enerji yöneticilerinin yetiştirilmesini sağlamayı amaçlıyoruz.
-
-
-
-
Kaynak Verimliliğinde Bölgemize Yeni Ufuklar Açıyoruz
Yapılacak faaliyetlerle bölgemizde verimlilik artırıcı proje sayısını yükseltmeyi, işletmelerde temiz üretim şartlarını sağlamayı, enerjimizin ve suyumuzun verimli kullanımı yanında bölgemizin tamamında hane halkından büyük işletmelere kadar kaynak verimliliği bilincini artırmayı hedefliyoruz.
Kaynak verimliliği faaliyetleri kapsamında bölgemizde imalat sanayinde faaliyet gösteren işletmeler için enerji verimliliği, süreç verimliliğini artırıcı uygulamalar, yalın üretim, yeşil pazarlama, toplam verimli bakım vb. konularla verilecek seminer ve eğitimlere kaynak verimliliği konusunda uzman kişiler davet edilecektir.
Bölgemiz işletmelerinden enerji tüketimi yüksek seviyelerde olanlar içinden seçilecek 10 işletmeye ön enerji etüdü hizmeti verilerek enerji yönetimi ve Verimlilik Artırıcı Proje desteği hakkında yerinde danışmanlık verilecektir.
Ayrıca kaynak tüketimi yüksek olan firmalara kaynak verimliliği konusunda eğitim ve yerinde danışmanlık programları düzenlenmesi planlanmaktadır. Üretirken ve tüketirken verimlilik anlayışı ile desteklenecek danışmanlık hizmeti kapsamında, üretim kısıtları ile enerji sarfiyatlarının tespiti, sürekli iyileştirmelerin sağlanması, işletmelerin proses haritalarının çıkarılması sağlanarak verimlilik artışı ve yalınlaşma konularında eylem planları belirlenecektir.
Tarım ve tarıma dayalı sanayide başta su, enerji ve hammadde olmak üzere kaynakların en etkin biçimde kullanımının sağlanması, modellenmesi, yaygınlaştırılması, birincil üretim ve işleme süreçlerinde verimliliğin artırılması amaçlanmaktadır.
Bölgemizde gelişme trendine giren süt hayvancılığı sektöründe verimliliği arttırmak için tarımda modern üretim tekniklerini içeren eğitim ve danışmanlık faaliyetleri gerçekleştirilecektir. Ayrıca süt hayvancılığının geliştirilmesi neticesinde ortaya çıkan tarımsal ve hayvansal atıkların geri kazanımı ve değerlendirilmesi ile ilgili bilgilendirme faaliyetlerinin yürütülmesi amaçlanmaktadır.
Yıllık enerji tüketimi yüksek olan firmalar hedef alınarak Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik çerçevesinde enerji uzmanları yetiştirilecek ve ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi konusunda işletmelerin farkındalığı artırılacaktır.
KOBİ’lerin enerji verimliliği yatırımları ve stok yatırımları arasında karar verme yetilerinin geliştirilmesi amacıyla finans ve teknik kadroların uyumlu çalışmalarının sağlanması gerekmektedir. Bu kapsamda bilgilendirme seminerleri, eğitim ve danışmanlık faaliyetleri yürütülecektir.
Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri
