Ajansımız tarafından bölgede üretimden tüketime kadar daha verimli, sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaklaşımla kalkınma hamlelerinin yürütülmesi hedeflenmektedir. Bu doğrultuda Ajansımız tarafından yürütülen proje ve faaliyetlerle farkındalık sağlanarak kaynak verimliliği bilincinin bölgeye kazandırılması planlanmaktadır. Bu şekilde daha az enerji, su ve hammadde kullanımı, daha az atık oluşumu ile ekonomik, sosyal ve çevresel faydanın artırılması sağlanacaktır.
Türkiye’nin cevherden üretim yapan üç büyük entegre demir-çelik fabrikasından biri Zonguldak biri ise Karabük’te TR81 Bölgesinde faaliyetlerini sürdürmektedir. Uzun ve yassı demir üretilen bu tesislerde nihai ürün kapasitesi günümüzde 8,5 milyon tona ulaşmıştır. Aynı zamanda bu tesisler, 10 bine yaklaşan çalışan sayısıyla bölgenin hakim sektörlerinin iki büyük temsilcisidir. Sadece bu tesislerde dahi hayata geçirilecek kaynak verimliliği uygulamaları ile ciddi anlamda enerji ve maliyet tasarrufu elde edilebilecektir.
TR81 Batı Karadeniz Bölgesi Türkiye’nin sanayileşme hamlesinde başı çekmiş, ağır sanayi yatırımları ve geleneksel üretim sektörleriyle Türkiye’nin öncü ve lokomotif bölgelerinden biri olmuştur. Türkiye’nin ilk ve tek taşkömürü rezervine sahip olan havzada madencilik sektörüne bağlı olarak ana metal sanayisinde iki büyük entegre demir-çelik fabrikası bulunmaktadır. Bölgede toplam kurulu gücü 3.100 MW olan üç adet termik santral bulunmaktadır. Bölgemizde ayrıca haddehaneler, çelik servis merkezleri, çimento fabrikası, kağıt fabrikası, refrakter tuğla fabrikası, oduna dayalı endüstri gibi alanlarda yatırımlar da bulunmaktadır. Söz konusu yatırımların birçoğu yüksek enerji ve su sarfiyatına dayalı geleneksel üretim metotlarını kullanmaktadır. Söz konusu sektörlerde ortaya çıkan atık ve ısının bir kısmı geri kazanım ve dönüşüm potansiyeli taşımaktadır. Bu sektörlerde alınacak tedbirler ile kaynakların etkin kullanılması sağlanacaktır.
Kaynak verimliliği sadece hammadde sarfiyatına bağlı değil aynı zamanda atıkların geri dönüşümü ve geri kazanımı gibi uygulamalarla da mümkün olabilmektedir. Türkiye’nin kurulu enerji gücünün yaklaşık %7’sine sahip olan bölgemizde termik santrallerde atık olarak ortaya çıkan uçucu kül ve atık ısının geri kazanımı, demir-çelik sektöründe ise çelik cürufunda kırma, eleme ve manyetik ayırma sistemleriyle metalin geri kazanımı mümkün olabilmektedir.
Enerji verimliliği ve süreç yönetimi konusundaki yeniliklerle %40’lara varan tasarruf sağlanabilen kaynak verimliği uygulamalarının benimsenmesinin bölgemiz için önem arz ettiği açıktır. Bu doğrultuda öncelikle bölgemizde farklı kesimlerin kaynak verimliliği bilincine ve farkındalığına kavuşturulması Ajans olarak öncelikli amaçlarımız arasındadır. Gerçekleştirilen yatırımların hızla geri döndüğü, zaman zaman yatırım bile gerektirmeyen iyileştirmelerle ülke ekonomisine ve ekolojinin korunmasına önemli bir katkı sunulabilecektir. Söz konusu yatırım ve iyileştirmelerle bölgemiz çevreye ve insana duyarlı, sektörlerimiz dünya ölçeğinde daha rekabetçi bir hale gelecektir.
Bölgemizde Kaynak Verimliliğine Genel Bakış
Bölgemizde bulunan ve ülkemizin 3 entegre demir çelik tesisinden ikisi olan Erdemir, ve Kardemir gibi büyük tesislerde, kapasiteleri 50 bin ton ile 5,3 milyon ton arasında değişen elektrik ark ocaklı tesislerde ve 20 civarındaki haddehanelerde sağlanacak kaynak verimliliğinin bölge ekonomisine katkısı büyük olacaktır.
Bölgemizde sadece Zonguldak’ta katı atık düzenli depolama ve biyogaz enerji üretim tesisi bulunmaktadır. Bu tesislerin bölge genelinde yaygınlaştırılması gerekmektedir.
Bölgemizdeki enerji yoğun sektörlerde geleneksel üretim metotlarını kullanan işletmelerde enerji tasarrufu ve kaynak verimliliği yöntemlerine dönüşüm potansiyeli bulunmaktadır. Bu potansiyelin değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bölgede yer alan işletmelerde enerji verimli altyapıları oluşturmak amacıyla farkındalık ve bilinçlendirme faaliyetlerinin yapılması faydalı olacaktır.
Termik santrallerde atık olarak ortaya çıkan uçucu kül ile demir çelik fabrikalarındaki çelik cürufunun geri kazanımı sağlanabilir.
Bölgedeki demir çelik sektöründe ve enerji santrallerinde ortaya çıkan atık ısının ikincil enerji kaynağı olarak kullanılabilme potansiyeli bulunmaktadır.
Keten ve kenevir üretim izni olan bölge illerimizde üretilebilecek lifli bitkilerle döngüsel ekonomi modelleri geliştirilebilir.
Bölgede oluşan kağıt çamuru, tavuk atığı, sintine/slaç, arıtma çamuru ve belediye atıkları belirli oranda karıştırılarak atıktan türetilmiş yakıt üretim potansiyeli bulunmaktadır. Bu yakıt da biyokütle üretim tesislerinde ve çimento fabrikalarında yakıt olarak kullanılabilmektedir.
Ajansımız, faaliyet göstermeye başladığı 2010 yılından bu yana, kaynak verimliliği çalışmaları yürütmüştür. Bu kapsamda 2010-2020 yılları arasında bölgede enerji verimliliği, yenilenebilir enerji kaynakları, atık geri kazanımı ve üretim hatlarının modernizasyonunun sağlanarak verimliliğin arttırılması çalışmaları ile kaynak verimliliğine hizmet eden yaklaşık 50 proje hayata geçirilmiştir.
Ajansımız desteğiyle bölgede yenilenebilir enerji kaynakları alanında yatırımlar gerçekleştirilmiştir. Desteğimizle bölgede yaklaşık 300 KW gücünde güneşten elektrik enerjisi üreten sistem hayata geçirilmiştir.
Bölgemiz imalat sanayinde birçok projede yeni üretim hattı kurulumları ile modernizasyonları Ajansımız desteğiyle gerçekleştirilmiştir. Üretimde verimliliğin sağlanmasına yönelik gerçekleştirilen söz konusu projelerle çevresel sürdürülebilirlik ve enerji verimliliği sağlanmıştır. Az enerji sarfiyatı ile daha kısa sürede çok daha fazla üretim potansiyeline kavuşan işletmelere destek olunmuştur. Destek sağlanan yeni üretim hatlarıyla firmaların fire oranlarında azalmalar kaydedilmiştir ve katma değeri daha yüksek ürünler elde edilmiştir.
Geleneksel üretim modellerini kullanan bazı işletmelerde, otomasyon sistemlerine geçiş yapılmıştır.
Desteklerimizle bugüne kadar atıkların bertarafı, geri kazanımı ve dönüşümü, enerji iletim ve dönüşüm sistemleri kurulumu, ısı yalıtımlı malzeme üretimi gibi projeler hayata geçirilmiştir.
Ajansımız desteğiyle biyodizel üretim tesisi kurulumu gerçekleştirilmiştir. Proje ile işletmenin atık yağları kullanılarak bölgede ilk defa biyodizel üretimi gerçekleştirilmiş ve yenilenebilir enerji üretimine katkı sağlanmıştır. Ayrıca ilk aşamada biyodizel üretimi için toplanan atık yağların kanalizasyonları tıkaması engellenmiş, böylece çevre kirliliğinin önüne geçilmiştir.
Ajansımız tarafından bölgedeki termik enerji santrallerinin soğutma suyunun konutların ısıtılmasında kullanılabilmesine yönelik bir fizibilite çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma kapsamında Zonguldak ilinde bir bölgesel ısıtma sistemi şebekesi kurulması durumunda 40 bin konutun ısıtılabilme potansiyeline sahip olduğu belirlenmiştir.
Ajansımız tarafından Zonguldak, Karabük ve Bartın illerinde oluşan katı atıkların bertarafına ilişkin çalışmalar yürütülmüştür. İllere ait belediye atıklarının karakterizasyon ve miktar belirleme çalışması, atık taşıma maliyetlerinin belirlenmesi, tesise kabul edilmesi, muhtemel atıkların çevresel ve enerji değeri açısından özelliklerinin tespit edilmesi sağlanmıştır. Değerlendirmeler neticesinde bölgemiz için devreye alınabilecek 19,5 MW kurulu güce sahip biyokütle tesisi potansiyeli olduğu ortaya çıkmıştır. Atık karakterizasyonu sonucunda elde edilen veriler kullanılarak yerel yönetimler tarafından kaynak verimliliğine hizmet eden tesislerin kurulumuna da imkan sağlanmıştır.
Trafosu yenilenerek enerji kaybının önüne geçilmiş ve yaklaşık %20 tasarruf sağlanmıştır. Yapılan yatırımla Bartın Organize Sanayi Bölgesinde enerji arzındaki dalgalanmaların önüne geçilerek mevcut işletmelerin üretim süreçlerinde devamlılık sağlanabilmektedir. Ayrıca proje, sanayi bölgesinin yeni yatırımlar için cazibe merkezi olmasını sağlamıştır.
Safranbolu Küçük Sanayi Sitesi’nin doğalgaz altyapısı da yine ajans destekleri ile yenilenerek üretimde ve ısınmada kömür kullanımı kaynaklı hava kirliliğinin önüne geçilmiş ve üretim süreçlerinde tasarruf sağlanmıştır.
Üretirken ve Tüketirken Verimlilik Yaklaşımını Bölgemize Kazandırıyoruz
2020 yılından itibaren Ajansımız, kaynak verimliliği teması çerçevesinde, bölgemizde enerji yoğun sektörlerde yoğunlaşan verimlilik faaliyetlerinin, tüm paydaşlara yayılımını teşvik ederek tasarruf sağlayan projelerin hayata geçirilmesine aracılık edecektir. Bu kapsamda hazırladığımız faaliyetler ile enerji verimliliği, yenilenebilir enerji, atık yönetimi ve geri kazanımı ile yalın üretim gibi konularda farkındalık oluşturacak projelerin desteklenmesini ve kaynak verimliliği faaliyetlerinin yaygınlaştırılmasını planlıyoruz.
Ajansımızca kaynak verimliliğine yönelik yürütülen çalışmalar kapsamında bölgedeki kurumların, işletmelerin, sivil toplum kuruluşlarının, belediyelerin ve ilgili diğer tüm paydaşlarımızın bu konuda temel kavramlar ve uygulama modelleri hakkında farkındalıklarının sağlanması amaçlanmaktadır.
Kaynak Verimliliği kapsamındaki çalışmalarımız ile
- Zonguldak, Karabük, Bartın illerimizde kaynakların etkin kullanımı bilincinin oluşturulması,
- Kaynak verimliliği kapsamına giren eko-endüstriyel park, eko-verimlilik, endüstriyel simbiyoz, enerji tasarrufu, enerji verimliliği, geri kazanım, hammadde, kaynak verimliliği, sürdürülebilir tüketim ve üretim, toplam faktör verimliliği, yenilenebilir enerji gibi temel kavramlara ilişkin bilinç ve farkındalığın sağlanmasıyla uygulama projeleri geliştirilmesine aracılık edilmesi,
- Kaynak verimliliğine katkı sağlayacak çatı kuruluşlar ve işbirliği modelleri belirlenerek projelerin hayata geçirilmesi amaçlanmaktadır.
Tema kapsamında, 2020-2023 dönemi için bölgemizde kaynakların etkin kullanım bilincinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapılacaktır. Hayata geçireceğimiz çalışmaların yanı sıra işbirliği ve koordinasyonun etkin bir şekilde yürütülmesini sağlayacak proje ve faaliyetlerin gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.
Verimlilik alanında nitelikli insan kaynağını geliştirmeye yönelik faaliyetler yürüteceğiz.
Safranbolu’da Atık Geri Kazanımını Sağlıyoruz
Safranbolu sanayi bölgesinde katı ve evsel atıkların geri dönüşümünü sağlamak üzere atık geri kazanımına yönelik geliştirmiş olduğumuz projeyi hayata geçiriyoruz. Sanayi bölgesinde cam, kağıt, karton, ambalaj, plastik, demir gibi katı atıkların ve restoranların kullanılmış sıvı yağları ile diğer evsel atıkların depolanacağı bir alan bulunmamaktadır. Bu nedenle atıklar diğer çöplerle birlikte toplanmakta veya işletmeler tarafından çöp sahasına dökülmektedir. Proje çalışmaları ile sanayi bölgesinde geri dönüşümü sağlanabilecek katı atıklar için toplama odaları yapılarak burada toplanan atıklar günlük olarak geri dönüşüme kazandırılacaktır. Bu iyileştirme çalışmaları ile çevresel ve endüstriyel sürdürülebilirliğe katkı sağlamış olacağız.
Yenilenebilir Enerji Sistemleri Laboratuvarı Kuruyoruz
Karadeniz Ereğli ve Alaplı Organize Sanayi Bölgelerinde faaliyet gösteren imalat sanayi kuruluşlarının, yeni teknolojilerle ortaya çıkan beceri ihtiyaçlarını karşılayabilecek işgücünün temini için uzmanlaşmış ve nitelikli eleman yetiştirilmesini amaçlıyoruz.
Plastik Atıkların Piroliz Yöntemi ile Geri Kazanımını Sağlıyoruz
Bölgemizde plastik atıkların piroliz yöntemi ile bertaraf edilmesi ve geri kazanımı amacıyla geliştirdiğimiz bir projeyi hayata geçiriyoruz. Projeyle TR81 Batı Karadeniz Bölgesinde endüstriyel kirliliğin önlenmesi, sanayi tesislerinden çıkan evsel ve sanayi atıklarının bertaraf edilmesi ve bu atıkların ekonomik değeri yüksek ürünlere dönüştürülerek geri kazanılmasıyla ülke ekonomisine katkı sağlanmasını amaçlıyoruz.
Yatırım Ortamını Çevreye Duyarlı Altyapılarla Geliştiriyoruz
Alaplı Organize Sanayi Bölgesinin atık su arıtma ve yağmur hatları alt yapısını tamamlayarak, arıtma alt yapısının güçlendirilmesi için paket arıtma sistemi kuruyoruz. Böylece endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanan kirliliğin önüne geçiyor, organize sanayi bölgesinin potansiyel yatırımcılar açısından cazibesinin artırılmasına katkıda bulunuyoruz.
Kdz. Ereğli’de Akıllı Elektrik Yönetim Sistemleri Kuruyoruz
Kdz. Ereğli Organize Sanayi Bölgesinde hayata geçirdiğimiz akıllı elektrik yönetim sistemi kurulumu projemiz ile sayaç verilerinin otomatik olarak uzaktan okunabilmesi, verilerin merkezi bir sisteme aktarılması, doğrulanması, eksik verilerin doldurulması, verilerin saklanarak ilgili taraflara istenilen formatta sunulması amacıyla gerekli yazılım, donanım ve iletişim altyapısını kapsayan Otomatik Sayaç Okuma Sistemi (OSOS) ve Merkezi Denetleme Kontrol ve Veri Toplama Sistemi (SCADA) ile mevcut sistemden kaynaklı üretim ve verimlilikteki kayıpların önüne geçilmesi amaçlanmıştır. Proje sonucunda %5’lik bir kazanımla yıllık 6 milyon kWh enerji tasarrufu sağlanmasını planlıyoruz.
Bartın'da Akıllı Enerji Laboratuvarı Kuruyoruz
Bölgemizde enerji verimli laboratuvar altyapısını güçlendirebilmek için Bartın Üniversitesinde yeni teknoloji makine ve ekipman sistemleri ile bir laboratuvar kuracağız. Bu laboratuvarda bölgenin öğrencileri ısı transferi, akışkanlar mekaniği, termodinamik, yenilenebilir enerji, iklimlendirme, soğutma sistemleri ve enerji verimliliği gibi alanlarda uygulamalar yapabilme imkanına sahip olacaklardır.