Ajansımız kaynak verimliliği kapsamında, bölgesinde verimlilik artışı ve sanayileşmenin hızlandırılması amacıyla endüstride dönüşümün sağlanmasına katkı vermeyi hedeflemektedir.
Bu hedefle paydaşların ve bağlı kurumların yetkinliklerini geliştirip, Amasya, Çorum, Samsun ve Tokat illerinde tüm sektörlerin farkındalığını artırarak imalat sanayinin yoğun olduğu bölgemizin geleceğe hazır olması sağlanacaktır.
Tüm dünyada nüfusun hızla artması ve buna bağlı olarak artan ihtiyaçlar doğrultusunda tüm sektörlerdeki üretim artışı kaynakların sürdürülebilirliği noktasında baskı unsuruyken, ülkemizde ve bölgemizde de nüfusun artışta olması kaynakları tehdit etmektedir. Kaynakların tükenmekte olması ve yeterli kaynak artışının olmaması “kaynak verimliliği” kavramının doğmasına neden olmuştur. Kaynak verimliliği, kaynakların daha verimli kullanılması ile maliyet kazansına ve israfın önlenmesine de olumlu etki sağlamaktadır.
Kaynak verimliliği, teknoloji ve sanayi alanındaki gelişmelerin çevreye olan zararlı etkileri, doğal kaynakların azalması ve değer artışı ile hammadde tedarikinde yaşanan zorluklar, rekabet koşullarına uyum sağlayabilme anlamında oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu kapsamda dünya ekonomileri ile paralel ülkemizde de üzerinde tartışılan ve çalışılan konulardan biri haline gelmiştir.
“Kaynak Verimliliği” konusu T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü tarafından 2020 ve 2021 yılları için tüm kalkınma ajanslarının kendi bölgelerinde çalışılacak tema olarak belirlenmiştir. Bu doğrultuda Ajansımız 2020 yılından başlayarak Amasya, Çorum, Samsun ve Tokat illerinde kaynak verimliliği temalı çalışmalar yürütmektedir.
Kaynak verimliliği; sınırlı ve tükenebilir olan kaynakların daha verimli kullanılması ile daha fazla ürün meydana getirmektir. Olumlu etkileri bunlarla sınırlı olmayıp, ekonomik ve çevresel faydaları olan kapsamlı bir stratejidir.
2020 yılında Amasya, Çorum, Samsun ve Tokat illerini kapsayan TR83 Bölgesi’nde Ajansımız tarafından temelde bölge ihtiyaç analizini destekleyecek “Kaynak Verimliliği” temalı çalışmalar yürütülmüştür.
Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini destekleyici stratejik öncelikleri ve bölgesel üreticilerin kaynak kullanım stratejileri kapsamında yürütülen bu çalışmalar, 2021 yılı içerisinde de devam edecek şekilde, endüstri üretim süreçlerinin kaynak verimliliği alt yapı analizi açısından desteklenmesini amaçlamaktadır.
21. yüzyılın en önemli sektörlerinden biri olarak beliren enerji sektörü kapsamında, endüstriyel simbiyoz da işletmelerin iş birliğini artıran ve rekabet etmelerini sağlayan önemli kavramlardan biri olmuştur. Bu bakış açısıyla endüstriyel simbiyoz Ajansımızın 2021 yılında yürüteceği kaynak verimliliği faaliyetlerinin konuları arasında yer alacaktır.
Ajansımızın, kaynak verimliliği konusunda harekete geçtiği ilk uygulaması Ajans personelinin konu ile ilgili farkındalık düzeyini güçlendirecek kurumsal eğitim olmuştur.
TÜBİTAK-MAM iş birliği ile düzenlenen eğitimde katılımcılar, kaynak verimliliğine yönelik güncel gelişmeler, temiz üretim uygulama yöntemleri ve yaklaşımları, temiz üretim denetimi ve çeşitli sektörlerden temiz üretim uygulama örnekleri hakkında teorik olarak bilgilendirmiştir.
Bölgemizde Kaynak Verimliliği
- TR83 Bölgesinde uluslararası çalışma yapan işletmelerde kaynak verimliliği uygulamaları konusunda, itici güç oluşturabilecek önemli bir potansiyel bulunmaktadır.
- Kaynak verimliliği aktivitelerinin yaygınlaştırılması ve bütün bölgede uygulanabilir hale getirilmesi mevcut potansiyeli artıracaktır.
- Firmaların kapalı döngü kaynak verimliliği uygulamaları, geri dönüştürülebilir malzemeler, kaliteden ödün vermeden malzeme değişimi, tasarım yöntemleri gibi konularda bilgi ve kapasite güçlendirme çalışmalarına ihtiyaçları bulunmaktadır.
- Sürdürülebilir ve yenilikçi kaynak kullanım yaklaşımı çerçevesinde Amasya ve Samsun illerindeki firmaların bir araya gelmeye daha istekli oldukları görülmektedir.
- Kaynak verimliliği ile TR83 Bölgesinde ekonomik gelişim ve büyüme desteklenirken, küresel iklimin korunmasına da katkı sağlanacaktır.
Paydaşları Harekete Geçirecek Uygulamalarla Yola Çıktık
Kaynak Verimliliği konusundaki farkındalık çalışmaları, sahada paydaşları harekete geçirmek ve genel ihtiyaç tespiti ile mevcut durumu analiz etmek üzere tasarlanan çevrim içi anket uygulaması ile devam etmiştir. Ankette organize sanayi ve kaynak tüketimi yapan firmalara kaynak verimliliğine altyapı oluşturacak su, atık su, atık, enerji, emisyon ile ilgili mevcut durumlar ve gelecek vizyonları sorgulayan 57 soruluk anket yöneltilmiştir.
Çevrim içi ankete ek olarak bölgedeki kaynak verimliliği potansiyelinin belirlenmesi amacıyla değerlendirme anketi yapılmıştır. Anket çalışmasında bölgenin ekonomisinde söz sahibi, istihdam oranı yüksek ve ar-ge çalışmaları sürdüren firmalar önceliklendirilmiştir.
Genel önlemler ve uygulamalar, iş gücü niteliği ve istihdam, kaynak seçimi, su tüketimi ve yönetimi, enerji tüketimi ve yönetimi, atık su yönetimi, katı atık yönetimi, atık gaz yönetimi ve Ar-Ge, yenilik ve verimlilik çalışmaları başlıklarını kapsayan değerlendirme anketi üretim yapan çeşitli sektörlerdeki yedi kurumsal işletme tarafından cevaplanmıştır.
Anket uygulamalarına ek olarak saha uygulamaları gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda Amasya, Çorum, Samsun ve Tokat illerinden toplam 16 firma ile “kurumsal yönetim”, “verimlilik” ve “sürdürülebilir karlılık” konularının değerlendirildiği derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Farkındalık ve veri elde etmek üzere girişilen çalışmalar başta üniversiteler olmak üzere, organize sanayi bölgeleri, teknoparklar, özel sektör temsilcileri ile sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin katılımı ile düzenlenen çevrim içi çalıştay ile tamamlanmıştır.
TR83 Bölgesi Kaynak Verimliliği İhtiyaç Analizi Raporu’nu Hazırladık
Rapor, Orta Karadeniz Bölgesi’nde kaynakların sürdürülebilir yönetimi bakımından önemli bir strateji belirleme belgesi olarak yer almaktadır. Bölgemizdeki 4 ili kapsayacak şekilde uygulanan anket ve görüşmelere dayalı saha araştırmaları sonucunda elde edilen verilerin haritalanması yoluyla mevcut durum tespiti ve sonucu olarak hazırlanmıştır.
Bu çalışma ile TR 83 Bölgesi illeri olan Amasya, Çorum, Samsun ve Tokat’ta bulunan Organize Sanayi Bölgelerinde endüstriyel yapıya uygun kümelenme, çevreye duyarlı üretim ve kaynak verimliliğinin desteklenmesi gibi konular dikkate alınarak, sanayileşmenin hızlandırılması amacıyla kaynak verimliliği ekseninde rekabetçi üretim yapısının geliştirilmesi için endüstride dönüşümün sağlanmasına katkı vermek hedeflenmiştir.
Destek Mekanizmalarımızı Yenilikçi Bakış Açısıyla Tasarladık
İşletmeler için kaynakların etkin kullanımı ve daha az atık oluşumu anlamına gelen kaynak verimliliği temasını 2020 yılı Teknik Destek Programı kapsamında uygun başvuru alanı olarak belirledik. Uygulanan bu yaklaşım ile bölgemizden 2 firma destek almaya hak kazanmıştır.
Endüstriyel Simbiyoz İmkânlarının Tespiti İçin Analizlere Başladık
Enerji sektörü-endüstriyel simbiyoz ilişkisi çerçevesinde Ajansımız 2021 yılı içerisinde bölgemizde, detay etüt analizi çalışmalarına başlamıştır. Pilot uygulama belirli bir teknik ve kurumsal kapasiteye ulaşmış durumda bulunan Çorum’da yapılmıştır. 3 günlük saha çalışmasında enerji etüt raporu hazırlanarak çalışma konusu firmaya sunulmuştur. 400’e yakın sayfadan oluşan raporda enerji verimliliği ölçüm sonuçları, kayıp ve kaçak olan noktalar, verimlilik çalışması yapılabilecek alanlar, değiştirilmesi önerilen ekipmanların maliyeti ve geri dönüş süresi gibi oldukça ayrıntılı bilgilere yer verilmiştir.
Bölgedeki işletmelerin yeterli farkındalık düzeyine sahip olmaması, firmalarla doğrudan temas kuran ajans uzmanlarının bilgi ve tecrübesinin artırılması ihtiyacını doğurmuştur. Bu amaçla Siemens'in Enerji Yönetici Sertifika Programına katılım sağlanmış, ayrıca TMMOB Makina Mühendisleri Odası Kocaeli Şube Uygulamalı Eğitim Merkezindeki uygulamalı eğitime devam edilmiştir.