Konya-Karaman (TR52) Bölgesi
Karaman , Konya
Kaynak Verimliliği Politika Alanı
Ajansımız Kaynak Verimliliği politikası ile; küresel iklim değişikliği etkilerinin azaltılması, enerjide dışa bağımlılığın azaltılması ve enerjide arz güvenliğinin sağlanması gibi ulusal politika hedeflerine ulaşmaya katkı sağlamayı ve sınırlı olan kaynaklarımızı daha bilinçli ve daha verimli şekilde kullanmayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda; bölgede kaynak verimliliği uygulamalarının yaygınlaştırılması ve ortak kullanım/üretim alanlarının oluşturulması desteklenmektedir.
Bölgemizde ve ülkemizde üretim (tarımsal ya da endüstriyel) süreçlerinde enerji ve su gibi sınırlı kaynakların ve hammaddenin daha verimli kullanılması, daha çok değer oluşturulması ile birlikte üretim ve tüketim sonrası daha az atık üretilmesi ve üretilen atığın yeniden kullanımı için geri kazanılması gibi yöntemlerle verimli kullanılmasına katkı sağlamak sürdürülebilir bir kalkınma için oldukça önemlidir. Diğer bir deyişle insan faaliyetlerinin devamlılığı ile doğa arasında dengenin kurularak doğal kaynakların gelecek nesillerin temel ihtiyaçlarını karşılamasını mümkün kılacak şekilde aktarılmasını sağlayarak geleceğimizi garanti altına almamız gerekmektedir.
İşletmelerde verimlilik; üretim sürecinde kullanılan hammadde, işgücü, makine, bina, enerji ve benzeri kaynakların yani her türlü girdinin ne kadar etkin kullanılabildiğini değerlendiren bir kavramdır. Dolayısıyla verimlilik, aynı miktarda çıktıyı daha az kaynak kullanarak üretebilme yeteneği olarak tanımlanabilir. Bu bağlamdan hareketle; "kaynak verimliliği" teması altında enerjiden altyapıya kadar birçok konuda müdahale alanlarından bahsedilebilir. Kaynakların verimli kullanılması ekolojik yapıyı koruduğu gibi maliyetlerin de azaltılmasını sağlamaktadır. Özellikle imalat sanayinde her türlü kaynak kullanımında yapılacak düzenlemeler ile maliyetleri azaltmak yoluyla elde edilen gelirleri ve rekabet gücünü artırmak mümkün olabilecektir.
Bölgemizde Karapınar ilçesinde 08.09.2012 tarihinde 60 milyon m2’ye yakın bir alan Karapınar Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi olarak ilan edilmiştir. Şu anda 226,38 MWe kurulu gücü ile ortalama 51.094 kişiye düşen tüm elektrik enerjisi ihtiyacını karşılamaktadır. Karapınar’daki Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA-1) tamamlandığında ise toplam kurulu güç 3.300 MW seviyesinde olacaktır. 2022 yılı içerisinde tamamı devreye alındığında da Avrupa’nın en büyük ve dünyanın ise en büyük 5 santralinden biri olacaktır.
Ülkemiz, küresel ısınmanın muhtemel etkileri açısından risk grubu ülkeler arasında yer almakta olup özellikle TR52 Bölgesi’nin iklim değişikliğinden kuraklık şeklinde daha çok etkileneceği tahmin edilmektedir.
Konya Karaman Bölgesi Türkiye’deki tarımsal faaliyetlerin yoğun olarak yapıldığı (Türkiye’nin tahıl ambarı) bir yer olmasına karşın küresel iklim değişikliğine bağlı olarak kuraklık ve su tehdidinin ciddi olarak etkisi altında kalmaktadır.
Ülkemizde mevcut su kaynaklarının %75’inin tarımsal sulama amaçlı kullanılmasına karşın bu değer bölgemizde %84’tür. Su kaynakları üzerindeki etkisi artarak devam eden sosyo-ekonomik baskılar ve iklim değişikliği gibi faktörler, gıda üretiminde suyun etkin kullanılmasını zorunlu hale getirmiştir.
Bölgemiz, güneş enerjisi sektöründeki mevcut durumu ve sahip olduğu mekânsal avantajları bakımından, ülkemizin önde gelen bölgelerinden birisidir. Yüksek güneş ışınımı değerleri, elverişli arazilerin varlığı gibi nedenlerle güneş tarlası yatırımlarına uygunluğu ve güneş enerjisi sektöründe faaliyet gösteren çok sayıda firmaya sahip olması, bölgemizi güneş enerjisi yatırımları için cazip bir konuma taşımaktadır.
Bir Bakışta Bölgemiz
* Bölgemiz güneş enerjisi bakımından Türkiye’nin en iyi radyasyon değerlerine sahip bölgeleri arasında yer almakta olup orta derece rüzgar gücüne sahiptir. Yenilenebilir enerji kaynaklarının bölgemizde kullanımının artırılması petrol ve doğal gaz sektörlerine aşırı bağımlılıktan kaynaklanan riskleri ve çevreye olan olumsuz etkileri azaltacaktır.
* Bölgemiz tarımsal faaliyetlerin yoğun olarak yapıldığı bir yer olması sebebiyle başlıca doğal kaynağımız olan su kullanımının tarımsal faaliyetlerde yoğunlaştığı görülmektedir. Tarımsal faaliyetlerde yapılacak iyileştirmeler ve bilinçlendirme çalışmaları su kullanımında tasarruf sağlanmasına katkı sağlayacaktır.
* Bölgemizde 30.000 civarında KOBİ’nin olduğu dikkate alındığında firmalara yönelik uygulanacak kaynak verimliliği faaliyetleri, kaynak kullanımında önemli düzeyde azalma sağlayacağı gibi firmalarımızın maliyetlerinin de azalmasına hizmet edecektir. Böylece firmalarımız daha rekabetçi bir yapıya kavuşacaklardır.
* Bölgemizde sayıca fazla olan KOBİ’lere ayrı ayrı yatırımlar yapmak yerine ortak üretim altyapılarının hayata geçirilmesi; işletmelerde ortak çalışma kültürünün geliştirilmesine hizmet edecek olup doğal küme oluşumlarına da uygun atmosferi hazırlayacaktır.
Ajansımız, faaliyet göstermeye başladığı 2009 yılından bu yana bölgemizde güneş enerjisi kullanımının yaygınlaştırılmasının yanı sıra güneş enerjisi teknolojilerinin üretilmesini amaçlamıştır.
Ajansımızın uyguladığı programlar kapsamında desteklenen yenilenebilir enerji projeleri ile bölgemizde toplamda 9.208 kW kurulu güce sahip çok sayıda enerji tesisi kurulmuştur. Ajansımız destekleri ile kurulan bu tesisler ile yıllık 15.626.618 kWh/yıl temiz enerji üretilmektedir.
Verilen destekler kapsamında 650’den fazla firmanın elektrik maliyetleri azaltılmış, güneş enerjisi panelleri ile park, bahçe rekreasyon alanları ve sokak aydınlatmaları ile 35’in üzerinde kurum ve kuruluşun elektrik maliyetleri düşürülmüştür.
İçme ve kullanma suyundan tasarruf sağlamaya yönelik "Mor Şebeke" desteklenerek proje hayata geçirilmiştir. Konya kentsel atık su arıtma tesisinin çıkış sularının ileri arıtımından sonra, park, koruluk alan, refüj gibi yerlerin sulanması amacıyla 2010 yılında 2 m3 /saat kapasiteli bir pilot tesis kurularak çalışmalara başlanmıştır. Pilot tesis işletme verilerinin değerlendirilmesi sonucunda; geri kazanılmış atık suların yeniden kullanımı için 3.600 m3/gün kapasiteli uygulama projesi yapılmış ve ajansımız tarafından hibe desteği sağlanan tesisin yapımı gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında; atık su geri kazanım üniteleri, üçüncül arıtım sonrası geri kazanılmış atık su deposu, pompa istasyonu, 22 km’lik yeni bir arıtılmış atık su şebekesi (Mor Şebeke) ve yeşil alanlara damlama sulama sistemi inşa edilmiştir. Mor şebeke atık su geri kazanım sistemi, ülkemizde devreye alınan ilk atık su geri kazanım sistemi olma özelliğine sahiptir. Bu tesis, 2020 yılında toplam 1 milyon 806 bin 660 m3 atık su geri kazanımı sağlayarak aynı oranda içme ve kullanma suyundan tasarruf sağlanmıştır.
2020 yıllında yerel yönetimlere verilen kaynak verimliliği desteklerine ilişkin 21 projenin uygulama süreçleri devam etmektedir. 2019 yılında 9 KOBİ’ye danışmanlık desteği verilmiştir. Ayrıca proje teklif çağrılarında destek almaya hak kazanan projelere kaynak verimliliği uygulamaları yapılması zorunluluğu getirilmiş olup bu kapsamda 26 firmanın uygulama süreçleri devam etmektedir. Devam etmekte olan bu projelerin hayata geçirilmesi ile sağlanan sonuçlar, rakamları ile net olarak ortaya konulacaktır.
Destekler dışında bölgemizde kaynak verimliliği konusunda bilinçlendirme ve farkındalık oluşturmak adına; "Üretimde Maliyetleri Düşürmek İçin Yalın Teknikler", "Endüstriyel ve Ticari Kuruluşlar İçin Güneşten Elektrik Üretimi" , "Üretim Odaklı Dijital Dönüşüm Riskler ve Fırsatlar", “Neden Akıllı Tarıma İhtiyaç Var?”, “Endüstri 4.0”, “Tarım 4.0 Örnek Uygulamalar”, “Gelecekte Akıllı Tarım” “Yerli Olarak Geliştirilen Örnek Uygulamalar”, “Hassas Tarım Yönüyle Sulama”, “Basınçlı Sulama Sistemlerinin Tasarım ve Uygulaması: Az Bilinen, Çok Yapılan Hatalar”, “Sulama ile İlgili Sorunlar ve Çözüm Önerileri", “Sulama Zaman Planlaması", “Sulamada Sensör Teknolojileri” gibi konuların ele alındığı programlar düzenlenmiştir.
Ajansımız, Sonuç Odaklı Programlar yaklaşımı çerçevesinde, 2020-2023 yılları arasındaki faaliyet döneminde "İmalat Sanayinde Verimlilik, Kurumsallaşma ve Teknolojik Dönüşüm" Sonuç Odaklı Programını uygulayacaktır. Bu sonuç odaklı program ile odaklandığımız politikalardan biri de "Kaynak Verimliliği"dir. Bu politika ile; küresel iklim değişikliği etkilerinin azaltılması, enerjide dışa bağımlılığın azaltılması ve enerjide arz güvenliğinin sağlanması gibi ulusal politika hedeflerine ulaşmak, sınırlı olan kaynakları optimum düzeyde ve doğru alanlarda kullanmak amaçlanmaktadır. Bu kapsamda; yerel yönetimlerden KOBİ’lere, kaynak verimliliği uygulamalarının yaygınlaştırılması ve ortak kullanım/üretim alanlarının oluşturulması hedeflenmektedir.
Program kapsamında, 2020-2023 dönemi için, bölgemizde çok sayıda faaliyet ve proje planladık. Ayrıca kaynak verimliliği uygulamalarının sürdürülebilirliğini sağlamak adına bilinçlendirme, farkındalık faaliyetleri yürütecek olup konu ile ilgili yeterli bilgi ve beceriye sahip insan kaynağını yetiştirmek üzere kamu ve özel sektör çalışmalarına destek sağlayacağız.
İmalat sanayinde verimlilik artışı ulusal verimlilik politikasının önemli bir ayağını oluşturmaktadır. KOBİ politikalarının verimlilik esaslarına uygun olarak gelişmesi amacıyla; verimlilik politika ve stratejileri hazırlamak, sanayi işletmelerinin verimliliğini artırmak, geliştirmek ve temiz üretim projelerini desteklemek misyonu ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bünyesinde önemli çalışmalar yürütülmüş ve yürütülmektedir.
Ulusal düzeyde yapılan bu çalışmalara bölgesel düzeyden de katkı sağlamak adına 2020 yılından itibaren Ajans olarak, program odaklı bir yaklaşım çerçevesinde, Konya ve Karaman illerimizde kaynak verimliliği konusunda uygulamaları artırmaya, yaygınlaştırmaya, örnek projeler oluşturmaya ve böylelikle kaynak verimliliği konusunda bölgemizi ortak amaçlara ve hedeflere yönlendirmeye yönelik çalışmalar gerçekleştirmekteyiz.