OKA, Orta Karadeniz Bölgesi’nde birbiriyle sürekli iletişim ve etkileşim halinde bulunan paydaşlardan oluşan bir «sosyal inovasyon ve girişimcilik ekosistemi» oluşturmayı ve güçlendirmeyi hedeflemektedir. Bu ekosistemin bilgi birikimini ve uygulama kapasitesini geliştirmek üzere yürütülecek çalışmalarda öncelikli olarak kırsal kalkınma alanında yenilikçi ve sosyal fayda odaklı uygulamaların artırılması amaçlanmaktadır. Ajansımızca kırsal alanlarda sosyal inovasyon ve girişimciliği desteklemek üzere atılacak adımların, bölgemizin önemli sorunlarından biri olan kırdan kente göçün önlenmesinde olumlu katkılar sağlayacağı değerlendirilmektedir.
Bugün Amesia Çalışan Arı Kadınlar Kooperatifi, Ankara’da ve İstanbul’da bulunan iki satış noktası ile ulusal ölçekte satış yapan başarılı bir işletme konumundadır.
Sosyal girişimcilik, öncelikli toplumsal sorunların maddi fayda ve kar ön planda tutulmaksızın çözümlenmesini hedefleyen bir iş modeli olmasından dolayı sosyal ve ekonomik kalkınmanın önemli araçlarından biridir. Bir sosyal girişimci, sosyal bir sorunu hiçbir kurum kurmadan toplumsal hareketlere liderlik yaparak çözebilirken, bir diğeri sivil toplum kuruluşu, kooperatif veya sosyal fayda amaçlı bir şirket yapısıyla çözüm üretebilir. Sosyal girişimci, yenilikçi ürün geliştirebileceği gibi, sistem düzeyinde bir çözüm önerisi de geliştirebilir.
TR83 Bölgesi genelindeki sosyal inovasyon ve girişimcilik uygulamalarında, «aktif vatandaş» olarak nitelendirilebilecek vatandaşlarımızın geliştirdiği sistem düzeyinde çözümlerin ön planda olduğu görülmektedir. Özellikle kırsal alanlarda, Ajansımızın da desteği ile kadın kooperatifleri güçlenmekte, kendi sorunları için yaratıcı çözümler üretmekte, ulusal ve uluslararası ağlara daha kolay eklemlenebilmekte ve gün geçtikçe kırsal kalkınmanın dinamosu olma özelliği kazanmaktadırlar. Sosyal inovasyon ve girişimcilik kapsamında değerlendirilebilecek uygulamaların temellerinin genellikle kırsal alanlarda atılmasında, Orta Karadeniz Bölgesi’nin kirlenmemiş bir doğal çevreye sahip olmasının da etkisi büyüktür. Bölgemizin verimli topraklarından doğan ve iyi uygulama örnekleri olarak ülke çapında kabul gören kırsal alanda sosyal inovasyon pratikleri, Amesia Çalışan Arı Kadınlar Kooperatifi ve Sürmeli Köyü Derneği tarafından hayata geçirilmiştir.
Amesia Çalışan Arı Kadınlar Kooperatifi yoluna, Amasya’nın Gümüşhacıköy ve Suluova İlçelerine bağlı 6 köyde kendi evlerinde üretim yaparak aile ekonomisine katkıda bulunmaya çalışan kadınların bir araya gelmesi ile başlamıştır. Her türlü engeli aşarak üretim atölyelerine kavuşan kadınların, bugün Merzifon İlçesinde 5, Ankara’da ve İstanbul’da 2 adet satış noktası bulunmaktadır. Kendilerine ait e-ticaret sitesi üzerinden de ürünlerini tüketicilerle buluşturan Arı Kadınlar, bugün kooperatifçilik denilince akla gelen ilk üretici topluluğudur.
Samsun’un Bafra İlçesinde faaliyet gösteren Sürmeli Köyü Derneği’nin hikayesi, 2010 yılında İkizpınar Damlama Sulama Projesinin tamamlanması ve tarım alanlarının %50’sinin sulanabilir duruma gelmesi ile başlamaktadır. 92 yıldır tütün, buğday ve mısır tarımı ile geçimini sağlayan köy halkı, sulama sistemi ile gelişen koşullarda artan üretim potansiyelinden faydalanmak ve yetiştirdikleri ürünleri çeşitlendirmek amacı ile örgütlü bir yapı kurmaya karar vermiş, Sürmeli Köyü Derneği böylelikle kurulmuştur. Bugün her hafta sonu kurulan organik pazarda, köylü kadınların yetiştirdikleri 120’yi aşkın ürünün alıcısıyla buluşmaktadır. Ek olarak Sürmeli Köyü, Ekolojik Köy olma yolunda ilk adımları atmaktadır. Köyde bir “Ekolojik Yaşam Merkezi” oluşturma çalışmaları devam etmektedir. Bafra Genç İşadamları Derneği’nin desteğini arkasına alan Sürmeli Köyü Derneği, köydeki eski tarihi yapıları restore ederek butik konaklama tesisleri haline getirmeyi ve ekolojik turizme kazandırmayı amaçlamaktadır.
Bölgemizde Sosyal İnovasyon ve Girişimcilik
Bölgede sosyal çalışmalar içinde yer alan aktif vatandaş sayısı oldukça fazladır. Bu kesim, ulusal ve uluslararası iyi uygulama örnekleri konusunda yeterli düzeyde bilgi sahibidir.
Bir başka deyişle, bölgemizde bir sosyal inovasyon ekosisteminin varlığından söz etmek mümkündür. Ancak, bu ekosistem içinde bilgi ve birikim paylaşımını artırmak gerekmektedir. Bilgi ve tecrübenin dolaşımına hizmet edecek platformların kurulması ve güçlendirilmesi, üzerinde önemle durulması gereken bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır.
Çorum Müzesi, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünce düzenlenen ziyaretlerle toplam 45 müze tarafından ziyaret edilmiş, müzede 2011 yılı ile 2017 yılları arasında 3.200 çocuk yatılı olarak misafir edilmiştir.
Türkiye’nin ilk ve tek konaklamalı müzesi olan Çorum Müzesi, inovatif müzecilik uygulamalarının son derece başarılı bir örneğidir. Ajansımız desteği ile sanal gezi araçları ve çocuk eğitim atölyesine kavuşan Çorum Müzesi, ziyaretçilerine alternatif bir müze deneyimi yaşatmaktadır.
Hitit Uygarlığı’nın ayrıntılarıyla tanıtıldığı müzede, ziyaretçiler, dokunmatik ekranlar ile interaktif olarak eserler hakkında bilgi edinebilmektedirler. Hitit mimarisi sergi alanındaki Hitit arabası ile Hitit Başkenti Hattuşa Örenyeri de sanal olarak gezilebilmektedir. Ek olarak, Çorum Müzesi’nde küçük misafirler için Çorum Müzesi Çocuk Eğitim Atölyesi faaliyet göstermektedir. Atölyede, müzeyi ziyaret eden çocuklar tarihi müze binasındaki eserleri inceledikten sonra Hititler hakkında bilgi alarak, atölyede mühür, kil tablet ve takı tasarımı yapımı öğrenme şansına sahiptir. Çocukların ihtiyaçlarına göre tasarlanmış yatakhanelerde konaklama imkanı da bulan çocuklar, eğitim çalışmaları ile kaliteli vakit geçirmekte ve tarihi yaşayarak öğrenmektedirler.
Ajansımız, 2018 yılından bu yana özellikle kırsal kalkınma alanında sosyal inovasyon ve sosyal girişimcilik üzerine çalışmalar yürütmektedir. Konuya ilişkin çalışmalarda, ilk etapta, ulusal ve uluslararası alandaki bilgi birikimi ve tecrübenin bölgemize kazandırılması önceliklendirilmiştir. Ardından, ilgili bütün kamu kurumlarında görev yapan personelin, özel sektör ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerinin, akademi çevrelerinin, aktif vatandaşların ve gençlerin bir araya getirilmesi ile bölgesel sosyal inovasyon ve girişimcilik ekosisteminin güçlendirilmesi yönünde adımlar atılmıştır.
Ajansımız sosyal inovasyon konusuna yönelik olarak gerçekleştirdiği bütün faaliyetlerde, paydaşlarının sorunlarını anlamak ve çözüm süreçlerine dahil olmak noktasında tasarım odaklı düşünce yöntemini benimsemektedir. Bu anlayış ile, uygulamalı eğitimler yoluyla Orta Karadeniz Bölgesi’nde sosyal inovasyon ve girişimcilik kapasitesini artırmaya devam etmektedir.
Ajansımız sosyal inovasyon ve girişimcilik üzerine çalışmalar yürüten kurumsal ve sivil organizasyonların sayısının her geçen gün arttığı Orta Karadeniz Bölgesi’nde, potansiyel iş birlikleri olanaklarını araştırmakta, sahip olduğu bilgi birikimi ve deneyimi paydaşlarıyla paylaşmaya yönelik adımlar atmaktadır. Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı, genç girişimcilerin bir araya geldiği platformların, konu üzerine çalışan sivil toplum kuruluşlarının ve diğer profesyonel yapıların stratejik ortağı olarak çalışmalarına destek olmaktadır.
Ajansımızın en yeni ve önemli paydaşlarından biri ve Karadeniz Bölgesi’nin ilk ve tek Sosyal İnovasyon Merkezi olan Samsun Üniversitesi Sosyal İnovasyon Merkezi (SAMÜ SİM) 2020 yılında kurulmuştur. SAMÜ SİM, toplumsal sorunlara etkili, verimli, sürdürülebilir çözümler üretmek ve yenilikçi iş modelleri geliştirmek amacıyla kurulmuştur. Varlığı bölgemizde konuya ilişkin kapasitenin artırılması için son derece önemli olan SAMÜ SİM, ilgili bütün paydaşlar ile iş birliği içinde çok disiplinli araştırma ve geliştirme çalışmaları yapmayı ve sosyal inovasyon eksenli fikir ve projeler geliştirmeyi hedeflemektedir.
Orta Karadeniz Bölgesi'nde Sosyal İnovasyon Arama Çalıştayı
“Orta Karadeniz Bölgesi’nde Sosyal İnovasyon Ekosistemi Arama Çalıştayı”, Samsun, Amasya, Çorum ve Tokat illerini kapsayan TR83 bölgesinde sosyal inovasyon ekosisteminin, sosyal inovasyon kapasitesinin, bu alanda yaşanan sorunların, bölgenin sosyal inovasyon ve girişimcilik potansiyelinin ortaya çıkarılması için düzenlenen, bölgede faaliyet gösteren birçok farklı paydaşın yer aldığı bir etkinliktir. Etkinlikte sosyal inovasyon ve girişimcilik konusu kırsal kalkınma bağlamında ele alınmıştır. Sosyal İnovasyon Ekosistemi Arama Çalıştayı, TR83 Bölgesi’nde güçlendirilmiş bir sosyal inovasyon ekosisteminin kurulması ve bölgenin yönünde atılmış ilk adımdır.
Ajansımız, 2017’den beri her yıl tasarımcı, yazılımcı ve iş geliştiricileri bir araya getiren ve tüm Türkiye’den üniversite öğrencilerinin katılımıyla gerçekleşen bir girişimcilik maratonu olan University4Society etkinliğine sosyal girişimcilik konusundaki uzmanlığı ile katkıda bulunmaktadır. Ondokuz Mayıs Üniversitesi University4Society ekibinin stratejik ortağı olan Ajansımız, girişimcilik maratonunda yarışmacılara mentorluk desteği vermiştir. Benzer şekilde, yenilikçi organizasyon yapısı ve gelecek vizyonuyla startup ve girişimciler için inovatif çözümler geliştirmek üzere kurulan bir girişimcilik platformu olan, Samsun menşeli Girişimci Parkı’nın mentor kadrosunda da Ajans uzmanlarımız yer almaktadır.
Sosyal İnovasyon Yaz Okulu
Ajansımız, Social Innovation Community (Sosyal İnovasyon Topluluğu) ile birlikte, 2018 yılında Sosyal İnovasyon Yaz Okulu 2018’i gerçekleştirmiştir. 2016 yılından bu yana Avrupa’nın çeşitli kentlerinde düzenlenen eğitim aktiviteleri olan uluslararası Sosyal İnovasyon Yaz Okulları, konunun profesyonelleri tarafından yapılan sunumlar, sosyal sorunlara yaratıcı çözümler bulma egzersizleri ve iyi uygulama örneklerinin yerinde ziyaret edilmesi gibi bir dizi aktiviteyi kapsamaktadır.
Sosyal İnovasyon Yaz Okulu etkinliği, yalnızca Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı’nın değil, Orta Karadeniz Bölgesi’nde çalışmalar yürüten bir çok paydaşımızın sosyal inovasyon ve girişimcilik konusunu içselleştirdiği, teorik ve pratik anlamda kendini geliştirdiği ve bu konuları ajandalarına dahil etmelerine ön ayak olan bir etkinliktir. 2018 yılında gerçekleşen yaz okuluna Samsun’da Ajansımız ev sahipliği yapmış, uluslararası alanda üretilen bilgi birikimini paydaşlarımızın erişimine sunmuş, paydaşlarımızın uluslararası ağlara eklemlenmelerini sağlamış ve iş birliklerinin önünü açmıştır
Türkiye Sosyal Girişimcilik Ağı Projesi
Ajansımızın da iştirakçisi olduğu Türkiye Sosyal Girişimcilik Ağı (TSGA) projesi kapsamında, Ajans uzmanlarımız sosyal girişimcilik konusunda eğitici eğitimleri almışlardır. Bu eğitimlerin alınmasını takiben, Orta Karadeniz Bölgesi’nde bilginin sürdürülebilirliğini sağlamak için eğitimci yetiştirmek amacı ile sosyal girişimcilik eğitimleri verilmiştir. TSGA Projesi dahilinde ve Ajansımız öncülüğünde gerçekleşen bu eğitici eğitimleri ile, bölgemizde konuya detaylarıyla hakim bir eğitmen ve mentor kadrosu oluşturulmuştur. Bu kadrodan eğitim alan genç girişimci adayları, edindikleri bilgi birikimi sayesinde kendi sosyal girişimlerini kurabilecek seviyeye ulaşmışlardır.
Devam ettiğimiz sosyal girişimcilik eğitimlerinde, sosyal inovasyon, sosyal girişimciliğin farklı modelleri, sosyal etki, gelir ve iş modeli geliştirme gibi sosyal girişimciliğin olmazsa olmazı olarak kabul edilen alanlarda katılımcıları bilgilendiriyoruz. Formel olmayan eğitim metotlarının kullanıldığı eğitimlerimizde katılımcıların sosyal girişimcilik potansiyellerinin geliştirilmesini, bu alana dair farkındalıklarının artırılmasını ve akıllarındaki sosyal girişimcilik projelerini gerçekleştirmek için aradıkları desteğe erişecekleri yolları keşfetmelerini hedefliyoruz.
