TRC1 Bölgesi yeni ve özgün iş fikirlerinin hayata geçirilmesi konusunda görece cesur bir bölge olma özelliği taşımaktadır. Ajansımız tarafından bugüne kadar desteklediğimiz girişimler sayesinde, iş ve istihdam alanı oluşturmak, yeni fikir ve öneri geliştirmeye ve desteklemeye katkı sağlamak öncelikli hedeflerimizden birkaçıdır. Yeni nesil girişimcilik fikri ya da bir sosyal dayanışma modeli olarak sosyal girişimciliğin desteklenmesi Ajansımız açısından bölge içi sosyoekonomik gelişmişlik farkını gidermek için önemli araçlardan biri olarak değerlendirilmektedir.
Sosyal girişimcilik bir sosyal sorunun çözümüne yönelik ürün, model veya hizmet geliştiren ve kar amacı gütmeyen bir girişimcilik modelidir. Bu doğrultuda, sosyal girişimciliğin esasını aşağıdaki üç temel hedef oluşturmaktadır:
- Sosyal bir sorunu girişimcilik aracılığıyla çözmek.
- Maddi bir kazanç elde etmek.
- Ortaya çıkan maddi kazancın tamamını ya da yarısından fazlasını tekrar temel sosyal amaç veya misyon için kullanmak.
Yükselen bir yönelim olma bakımından sosyal girişimcilik dayanışma ekonomisi bağlamında sürdürülebilir kalkınma için alternatif bir model oluşturmaktadır. Sosyal girişimciliğe olan ilgi özellikle Avrupa ve Amerika’da üniversite öğrencileri arasında yaygınlaşmaktadır. Türkiye’de de sosyal girişimciliğe olan ilgi giderek artan bir şekilde devam etmektedir. Bu kapsamda, kuluçka ve hızlandırma programlarının ve ödül ve yarışma programlarının sayısı artmaktadır.
Sosyal girişimcilik ülkemizde de eğitimden tarıma, kadın istihdamından ekolojiye pek çok alanda topluluklar üzerinde fark yaratıyor. Toplumun özellikle eksik kalmaması gereken yönlerini tamamlayarak fırsat eşitliği sağlıyor. Bu kapsamda, 11. Kalkınma Planı’nda özellikle toplumun dezavantajlı kesimlerinin ekonomik ve sosyal hayata daha aktif katılımlarını sağlamak, üretkenlik ve yetenek gelişimini destekleyerek istihdam edilebilirliği artırmak amacıyla sosyal girişimciliği teşvik edileceği ve sosyal girişimcilik ile ilgili düzenlemelerin yapılacağı vurgulanmıştır.
Sosyal girişimler toplumsal bir ihtiyacı karşılayacak problemlere çözüm geliştirerek sosyal etki ve değer yaratırken aynı zamanda iş modeli geliştirerek ekonomik değer de yaratmaktadır.
Bir Bakışta Bölgemizde Sosyal Girişimcilik
Bir Bakışta Bölgemizde Sosyal Girişimcilik
Bölgemizde girişimcilik konusunda kültürel ve ekonomik mirasın yarattığı elverişli ortamın yeni nesil kavramlar ve modellerle ilişkilendirilmesi önem arz etmektedir.
Sosyal girişimcilikle ilgili bölge aktörleri ve ekosistem ortakları aracılığıyla toplumsal farkındalık ve görünürlük konusunda yol kat edilmesi gerekmektedir.
Sosyal girişimcilik alanında kadın girişimciler ön plandadır. Bölgemizde hem girişimcilik hem de sosyal girişimcilik konusunda eğitim programları ve finansmana erişimlerini kolaylaştırarak bilinç düzeyine ve iyi girişim örneklerinin artırılması önem arz etmektedir.
Gençler sosyal girişimcilik konusunda en önemli aktörlerden biridir. Bölgemizde gençlerin sosyal girişimcilik fikirlerinin olgunlaştırılmasına ve desteklenmesine katkı sağlamak gerekmektedir.
Türkiye’de sosyal girişimcilik görece yeni bir kavram olarak karşımıza çıkarken bu alan giderek genişlemektedir. Sisteme yeni aktörler girmekte ve bu aktörler sosyal ve çevresel sorunların çözümüne yenilikçi bir yaklaşım getirmektedir. Sosyal Girişimlerin Durumu Raporu’na göre, Türkiye’de yaklaşık 9.000 sosyal girişim bulunmaktadır. Bu girişimlerin çoğu Ankara, İstanbul ve İzmir illerinde eğitim, imalat/üretim ve yaratıcı endüstriler sektörlerinde kümelenmektedir. Sosyal girişimler büyümeleri konusunda iyimser olmakla birlikte kaynak yönetimi ve yasal düzenlemelerle ilgili önemli sorunlar yaşamaktadır.
Bölgemizde sosyal girişimcilik ekosistemini geliştirecek aracı kuruluşlar ve destek kuruluşlarının kapasitesinin geliştirecek teşvik mekanizmaları geliştirilerek, girişimciliği yaygınlaştırmak için başarılı mekanizma ve programların sosyal girişimcilik mantığına uyarlanmasına ihtiyaç duyulmaktadır.
Ahilik kültürü TRC1 Bölgesi’nde iş ahlakını ve ekonomik gelişmeyi belirleyen, sosyal, ekonomik ve kültürel işlevi yüksek bir dayanışma ağı oluşturmuştur. Bu kültür, Gaziantep başta olmak üzere girişimlerin ve ekonomik yatırımların modern anlamda etki yatırımcılığı veya sosyal girişimcilik diye ifade edebilecek ancak geleneksel anlamda ‘hayır ve bağış’ ve ‘vakıf’ oluşumu şeklinde ifade edilebilecek sosyal sorumluluk yapılarının oluşmasına katkı sağlamıştır.
Sosyal girişimciliği geliştirmek amacıyla bölgemizde öncelikle kapasite geliştirme ve farkındalık çalışmalarına önem veriyoruz. Bunu yaparken yerel, ulusal ve uluslararası işbirlikleriyle sosyal girişimciliğin sağlam bir alt yapıya sahip olması için çaba gösteriyoruz.
Türkiye Sosyal Girişimcilik Ağı Projesi’nin İştirakçisi Olduk
İpekyolu Kalkınma Ajansı 2018-2020 yılları arasında Vehbi Koç Vakfı tarafından yürütülen Türkiye Sosyal Girişimcilik Ağı Projesi’nin iştirakçi Ajanslarından biridir. Proje sivil toplum kuruluşlarının ve aktif yurttaşların kapasitelerini ve kamu kurumlarıyla diyaloglarını güçlendirmeye imkan verecek bir sosyal girişimcilik ekosisteminin geliştirilmesine katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Projenin temel faaliyetleri hedef illerde sosyal girişimcilik potansiyelini ortaya çıkarmak için analiz çalışmasının yapılması, eğitim ve bilgilendirme faaliyetlerinin düzenlenmesi, online sosyal girişimcilik platformunun kurulması, savunuculuk faaliyetleri ve iletişim ve tanıtım faaliyetleri oluşturmaktadır.
Kurumlar Arası İş ve Güç Birliğine Katkı Sağladık
Cumhurbaşkanlığı tarafından finanse edilen ‘Yasal Çerçeve ve Kapasite Geliştirme Projesi’ kapsamında, Gaziantep’te düzenlenen toplantıda sosyal girişimcilik oturumunu İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü işbirliğinde düzenledik. Projeyle sivil toplum kuruluşlarının kendine yeter bir kapasiteye kavuşturulmasına yönelik faaliyetler gerçekleştirilmiş ve Kamu-STK işbirliğini destekleyecek yasal çerçevenin oluşturulması hedeflenmiştir.
Sosyal Girişimcilik Eğitimleri Düzenledik
Kamu kurumları, aracı kuruluşlar ve sosyal girişimcilik adaylarıyla yüz yüze ve çevrim içi olmak üzere eğitimler düzenlenmiştir. Eğitimlerde sosyal girişimcilikle ilgili vaka ve model örneklerine, ekosistem ve aktörlere, finansmana erişim modellerine, iş modeli geliştirmeye dikkat çekilmiştir. Bu sayede TRC1 Bölgesi’nde sosyal girişimcilikle ilgili kavramsal bir farkındalığın oluşmasına, olası girişimcilik fikirlerinin olgunlaştırılmasına ve ekosistemdeki aktörlerin birbirleriyle iletişim kurmasına katkı sağlanmıştır.
ENHANCER Programı Kapsamında Pilot Hibe Programı Düzenledik
Mülteciler için Mali Destek Programı (Frit2) Sürdürülebilir Sosyo-Ekonomik Entegrasyon İçin Girişimcilik Kapasitelerinin İyileştirilmesi (ENHANCER) projesi kapsamında Gaziantep’te bulunan göçmenleri ve ev sahibi halkı içeren pilot hibe programı uygulanmıştır. Proje kapsamında dört adet girişimcilik merkezi hibe almaya hak kazanmıştır. Söz konusu program Uluslararası Göç Politikaları Geliştirme Merkezi (ICMPD), Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü ve ilgili Kalkınma Ajansları işbirliğinde yürütülmektedir.
Ajans Eşleştirme Programıyla Bölgede Sosyal Girişimcilik Kapasitesini Geliştiriyoruz
Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü tarafından uygulanmaya başlayan Kalkınma Ajansları Eşleştirme Programı kapsamında belirli sektör ve temalarda ortak çalışma faaliyetleri bulunan Ajansların birbirleriyle eşleştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu program, Ajanslar arası işbirliğini artırmayı, iyi uygulama örneklerini yaygınlaştırmayı ve ortak işbirliklerini geliştirmeyi hedeflemektedir. Bu kapsamda, sosyal girişimcilik alanında faaliyetleri olan Çukurova Kalkınma Ajansı, Ankara Kalkınma Ajansı, Bursa, Bilecik, Eskişehir Kalkınma Ajansı ve Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı ile birlikte ortak faaliyetler yürüteceğiz. Özellikle gençlerin sosyal girişimcilik fikirlerini geliştirmek ve bu fikirlerin ticarileşmesine katkı sağlayacak programların hayata geçirilmesini planlıyoruz.
Uluslararası İşbirlikleriyle Sosyal Girişimcilik Güçlendirme ve Uyum Projesi Yürütüyoruz
Mülteciler için Mali Destek Programı (FRIT II) kapsamında Dünya Bankası ve Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü tarafından Suriyeliler ve Ev Sahibi Topluma Yönelik Sosyal Girişimcilik Güçlendirme ve Uyum Projesi uygulanacaktır. Projenin TRC1 Bölge’sinde gerçekleştirilecek faaliyetleri İpekyolu Kalkınma Ajansı tarafından yürütülecektir. Projenin ana hedef grubunu kadınlar, gençler, kooperatifler, sivil toplum kuruluşları ve kurumlar oluşturmaktadır. Proje kapsamında sosyal girişimcilik kuluçka programları, sosyal girişimcilik geliştirme programları ve kurumsal kapasiteyi geliştirme programları düzenleyeceğiz.
Sosyal Girişimcilik Bilgilendirme Seminerleri Düzenliyoruz
Türkiye Sosyal Girişimcilik Ağı Projesi kapsamında bölgede sosyal girişimcilik eğitici kapasitesi oluşturulmuştur. Söz konusu eğitimcilerle önümüzdeki dönemde sosyal girişimcilik bilgilendirme seminerleri düzenleyeceğiz.
Bölgenin sahip olduğu girişimcilik potansiyelini meydana çıkarmak amacıyla mevcut ve potansiyel girişimleri desteklemekte ve bu konuda Ajans olarak ulusal ve uluslararası kurumlarla işbirlikleri yapmaktayız.