Türkiye’nin en büyük entegre projesi olan GAP’ın merkezinde yer alan bölgemiz; dünyanın en verimli topraklarına, geniş sulama imkânlarına ve tarımsal üretim için gerekli olan elverişli iklim koşullarına sahip olup, ülkemizin en büyük tarımsal üretim merkezlerinden biri konumundadır. Ayrıca genç ve dinamik bir nüfus yapısına sahip olan bölgemiz, tarihi ipek yolu üzerinde bulunmasının yanında, Ortadoğu pazarına açılan bir kapı konumundadır. Bu potansiyelleri, kümelenme ile rekabetçi bir şekilde üretim, katma değer ve istihdama dönüştürmek Ajansımızın öncelikli amaçları arasında yer almaktadır.
Türkiye'deki diğer bölgeler ile kıyasladığımızda bölgemizi farklı kılan en önemli unsurun tarımsal potansiyel olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Tarımsal üretim her yıl hızla artmaktadır. Bölge, Türkiye'de üretilen pamuk, buğday, mercimek, arpa, mısır ve Antep fıstığı gibi ürünlerin üretiminde ilk sıralarda yer almaktadır. GAP'ın sulama projelerinin tamamlanması ile neredeyse 2 katına çıkması beklenen tarımsal üretim ile bölgemiz, Türkiye'nin gelecekteki gıda ihtiyacını karşılayacak en önemli yerlerden biri konumuna gelecektir. Ayrıca çok fazla bölünmemiş, geniş ve verimli tarım arazileri ile sözleşmeli tarım ve dünyada trendi hızla artmakta olan organik tarım konusunda büyük bir potansiyele sahiptir. Bu kapsamda tarımsal üretimi işleyecek, gerek yurtiçi gerekse de yurtdışı pazarlara sunabilecek bir sanayi altyapısı ihtiyacı yatırımcılara önemli fırsatlar sunmaktadır. Diyarbakır ve Şanlıurfa illeri, sahip olduğu tarım potansiyeli dışında hayvancılıkta da söz sahibi iller arasında yer almaktadır. Geniş mera alanları ve sulanabilir verimli arazileri ile özellikle küçükbaş hayvancılık başta olmak üzere, büyükbaş ve diğer hayvancılık yatırımları için ideal bir konuma sahiptir. Buna paralel olarak et, süt işleme vb. konularda önemli yatırım fırsatlarını beraberinde sunmaktadır.
Türkiye'de üretilen pamuğun yaklaşık yarısını bölgemiz tek başına üretmektedir. Bu kapsamda bölgede “pamuğa dayalı tekstil sektörü” gelişme sürecine girmiştir. Hali hazırda pamuk üretiminden iplik üretimine kadar gelmiş olan üretim altyapısı son yıllarda 6. bölge teşviklerinin işgücü maliyetlerine olan pozitif etkisi ile hazır giyim ve konfeksiyon yatırımlarının bölgeye gelmesine katkı sunmuştur. Bu gelişmeler sektörde dokuma, örme, apre, boya gibi değer zincirini tamamlayıcı tekstil yatırımları için de yeni fırsatlar yaratacaktır.
Diyarbakır ve Şanlıurfa illerinden oluşan bölgemiz 3.8 milyonu aşan nüfusu ile Türkiye’deki diğer bölgeler arasında 7’nci büyük bölge konumundadır. Ayrıca 2.451.595 kişi ile 30 yaş altı nüfus büyüklüğü bakımından Türkiye’de en fazla nüfusa sahip olan üçüncü bölge olup, 30 yaş altı nüfusun toplam nüfusa oranı olan %64,01’lik oranla da bölgeler sıralamasında 2. sırada yer almaktadır. Bölgemizdeki toplam çocuk genç nüfusu Estonya, Letonya, İzlanda, Lüxemburg, Karadağ gibi Avrupa ülkelerinin nüfuslarından daha fazladır. Bölgemiz genç ve dinamik nüfus yapısı ile Türkiye’nin yakaladığı demografik fırsat penceresinden en çok yararlanabilecek bölgelerden biri konumundadır.
Gerek genç işgücü potansiyeli gerekse de teşvik sisteminin getirdiği avantajlar ile bölge emek yoğun sektörler için önemli bir yatırım merkezi haline gelmiştir. Yukarıda bahsedilen hazır giyim konfeksiyon sektörü buna en güzel örnektir. Bunun yanında ayakkabı sektörü de bu fırsatlar ile bölgede gelişim gösteren sektörler arasına girmiştir. Türkiye’nin bu sektörlerde faaliyet gösteren büyük firmalar, illerimizde yatırıma başlamıştır.
Bir Bakışta Bölgemizde Kümelenme
Ajansımız kuruluşundan bugüne bölgenin rekabet üstünlüğü olan alanlarında kümelenme modelleri ile yatırımların hızlanması yönünde faaliyetler yürütmüştür.
Şanlıurfa’da hazır giyim sektöründeki firmaların kümelenme modeliyle yatırım yapmasını sağlamak amacı ile Şanlıurfa OSB’de Hazır Giyim Sanayi Alanı (HOSAB), İHKİB işbirliği ile hayata geçirilmiştir. İşbirliği kapsamında 4.000 kişilik yeni istihdam sağlanmıştır. Bu alanda yer alan firmaların işlerini daha kaliteli, hızlı ve standartlara uygun bir biçimde yapmaları için ortak eğitim ve danışmanlık, ortak bakım onarım, ortak tedarik ve ortak sosyal imkânlarla ilgili ihtiyaçları karşılamak amacıyla Ajansımız Güdümlü Proje desteği ile “HOSAB Küme Koordinasyon Merkezi” kurulmuştur.
Bu merkezde Ajansımız öncülüğünde Harran Üniversitesi ile Şanlıurfa OSB Meslek Yüksek Okulunun açılması sağlanmıştır. Bu MYO’da tekstil teknolojisi, giyim üretim teknolojisi, ayakkabı tasarımı ve üretimi, gıda teknolojisi ve elektrik bölümleri açılmış olup, elektronik, pamuk eksperliği, mekatronik, endüstriyel ürünler tasarımı bölümleri için de başvuru yapılmıştır.
Hazır giyim sektöründen gelen yatırım taleplerine kümelenme yaklaşımına uygun bir şekilde cevap verebilmek adına yer seçimi, imar planı, ÇED, jeolojik etüt, parselasyon planları gibi kuruluş süreçleri Ajansımız koordinasyonunda yürütülmüş olan Diyarbakır Tekstil İhtisas OSB kurulmuştur. Toplam 1.290 dönüm alana sahip OSB’de parsellerin tamamı yatırımcılara tahsis edilmiştir.
Şanlıurfa'da ayakkabı sektörünün kümelenme modeli ile geliştirilmesi, yatırım ve üretim maliyetlerinin azaltılması amacı ile Ajansımız tarafından geliştirilen “Ayakkabıcılar Sanayi Alanı Projesi” Şanlıurfa OSB’de uygulanmıştır. Bakanlığımız tarafından Ajansımız koordinesinde Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı kapsamında desteklenen proje ile 13 adet fabrika binası ve tedarikçi firmalar için toplam 7 adet işlik yapılmıştır (46 bin m2 kapalı alan). 2020 yılı itibari ile fabrikaların tahsisleri, Şanlıurfa dışından gelen ayakkabı üreticisi firmalara gerçekleştirilmiş olup yatırımlar hızla hayata geçmiştir. Bölgede istihdam sayısı 2.000 kişiyi geçmiş olup 2021 sonu itibari ile 3.000 kişiye ulaşması öngörülmektedir.
Şanlıurfa OSB içerisinde yer alan Ayakkabıcılar Sanayi Alanı, kümelenme mantığı ile aynı yerde kurulan fabrika ve bunlara destek veren işliklerden oluşmaktadır.
HOSAB Küme Koordinasyon Merkezi ve bünyesinde faaliyete geçen OSB Meslek Yüksek Okulu sanayi ile mesleki eğitimi buluşturmuştur.
Şanlıurfa ilinin tarım potansiyelini üretime ve katma değere dönüştürmek, kümelenme altyapısı ile sektörün rekabet gücünü arttırmak, uygun maliyetli ve altyapısı hazır yatırım alanları oluşturmak üzere kuruluş ile ilgili tüm ön çalışmaları (jeolojik etüd, halihazır haritalar, ÇED belgesi, imar planı) Ajansımız tarafından yaptırılan "Şanlıurfa Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgesi" hayata geçirilmiştir. 235 Ha büyüklüğündeki Gıda İhtisas OSB yatırım programına alınmış olup, 2020 yılı içerisinde altyapı ihaleleri gerçekleştirilmiştir. Hali hazırda yatırımcılardan yer tahsisi ile ilgili başvuruların alınma sürecine başlanmıştır.
Kümelenme Potansiyeli olan Stratejik Sektörlerde Rekabetçiliğin Artırılması Sonuç Odaklı Program Yaklaşımını Getiriyoruz
Mevcut potansiyelleri bakımından birçok alanda yatırım eksenine sahip ender bölgelerden biri olan TRC2 Bölgesi, geçmişte yeterince değerlendirilememiş önemli fırsatları da bünyesinde barındırmaktadır. Bu fırsatların başında tarım ve tarıma dayalı sanayi gelmektedir. Bu fırsatları değerlendirmek üzere Ajansımız, sonuç odaklı bir yaklaşımla bölgenin hızlı büyüme performansı gösteren, yüksek iş gücü potansiyeli olan ve bölgenin ihracatta rekabetçi üstünlüğe sahip sektörlerinin kümelenme modeli ile gelişimine odaklanmıştır. Bu odaklanma ile istihdamın ve katma değerin artırılması ve bu yolla ekonomik büyümenin hızlandırılması hedeflenmektedir.
2020 yılından itibaren Ajansımız, sonuç odaklı program yaklaşımına geçerek 2020-2023 dönemi Stratejik İmalat Sektörlerinde Rekabetçiliğin Artırılması Sonuç Odaklı Programı’nın uygulamasına başlamıştır. Buna göre Diyarbakır ve Şanlıurfa illerinde kümelenme potansiyeline sahip tekstil ve hazır giyim, mobilya, ayakkabı ve gıda sektörleri stratejik imalat sektörleri olarak belirlenmiştir. Bu sektörlere yönelik;
Diyarbakır Tekstil İhtisas OSB’de Kümelenmeyi Destekleyici İşlikler Yapıyoruz
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen ve yerelde Ajansımızca koordine edilen 2019 Yılı Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı kapsamında “Diyarbakır Tekstil Organize Sanayi Bölgesinde Sektörel Kümelenmenin Tamamlanması Projesi” ile OSB’ye destek sunulmuştur. Proje kapsamında Tekstil İhtisas OSB’nin kümelenme fonksiyonunu destekleyecek, tekstil ve hazır giyim değer zincirinde yer alan fason baskı, fason nakış, aksesuar üretimi ve tedariği, kumaş ve yardımcı malzeme tedariği, fason kesim, fason dikim, fason ütü, fason paketleme, tasarım ofisi, kalite kontrol laboratuvarı, makine yedek parça ve bakım onarım, ambalaj tedariki, kargo gibi faaliyetler için 28 adet işlik yapacağız.
Anneler Çalışacak, Çocukları Yanı Başlarında Kreşe Gidecek
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen ve yerelde Ajansımızca koordine edilen 2020 Yılı Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı (SOGEP) kapsamında; "Hazır Giyim Sektöründe Çalışan Kadınlar İçin Kreş Projesi" ile Diyarbakır Tekstil İhtisas OSB’ye destek verilmiştir. Proje ile Tekstil İhtisas OSB’de çalışan kadınların 0-3 yaş ve 3-5 yaş aralığındaki çocuklarına yönelik 200 kişi kapasiteli kreş inşa edeceğiz. Ajansımızın SOGEP kapsamında sağlayacağı destekle kurulacak kreş sayesinde tekstil sektöründe kadın istihdamının sürdürülebilirliğine ve artışına katkı sağlayacağız.
Viranşehir ve Akçakale’de Hazır Giyim Sektörüne Anahtar Teslimi Fabrika Yapıyoruz
Viranşehir ve Akçakale’de istihdam yaratmak ve hazır giyim alanında yatırımcıları bölgemize çekmek amacı ile anahtar teslim tekstil fabrikaları yapıyoruz. Fabrikaların faaliyete geçmesi ile bu ilçelerimizde yaşayan dezavantajlı bireyler başta olmak üzere en az 600 kişinin istihdamını hedefliyoruz.
Şanlıurfa Ayakkabı Sanayi Alanı 2. Etap Projesini Hayata Geçireceğiz
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın desteği ile hayata geçirilen projenin ilk etabının başarılı olması sonucunda ilimiz ayakkabı sektörü için tam bir cazibe merkezi haline gelmiştir. Proje, sektörün başta Şanlıurfa olmak üzere 6. Bölge illerine yapılan yatırımlarda başarılı sonuçlar alınabileceğini göstermiştir. Sektörden gelen yeni yatırım taleplerine cevap verebilmek adına Bakanlığımız desteği ve Ajansımız koordinasyonunda Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi tarafından 2. etap proje çalışmalarına başlanmıştır. Bu kapsamda 6 yeni fabrika binası yapım süreci projelendirilmiş ve uygulama faaliyetleri başlatılmıştır. Büyükşehir Belediyesi dışında ilçe belediyelerimiz de bu konuya ilgi göstermiş olup gerek kendi gerekse de Bakanlığımız desteği ile yeni fabrika binaları yapımı ile ilgili proje çalışmalarına başlamışlardır. Bu çalışmalar ile Şanlıurfa gelecekte ayakkabı sektörünün en önemli üretim merkezlerinden biri haline gelecektir.
Karacadağ OSB’ye Yatırımcıları Davet Edeceğiz
Ajansımızın süreçlerini başlattığı ve yürüttüğü Diyarbakır-Şanlıurfa karayolu üzerinde parselasyon planı onaylanan Karacadağ OSB için altyapı geliştirme çalışmaları devam ediyor. Diyarbakır’ın yeni endüstri bölgesi olacak OSB için bölge planında belirlenen stratejik sektörlerde faaliyet yürüten yatırımcılara yönelik büyük ölçekli yatırımlar için tanıtım ve promosyon çalışmaları yürüteceğiz.
Akçakale Organize Sanayi Bölgesi Kuruluş Süreçlerini Hızlandıracağız
Altyapısı hazır yatırım yeri, ilçeler için büyük bir öneme sahiptir. Bölgeye gelen yatırımcıları özellikle ilçelerde yatırım yapma noktasında yönlendirmeler yaparken karşılaşılan en büyük sorunların başında yatırım yeri gelmektedir. Bu nedenle Ajansımız ve yatırım destek ofislerimiz, ilçelerimizdeki sanayi alanı kapasitesinin arttırılmasına yönelik çalışmalar yürütmektedir. Şanlıurfa Valiliğimiz koordinesinde ve Akçakale İlçe Belediyesi sahipliğinde devam eden OSB kuruluş süreçleri takip edilmektedir. Kuruluş süreçlerinin hızlandırılması ile ilgili Ajansımız tarafından ihtiyaç duyulacak her türlü destek verilmektedir.