Ajansımız İzmir’in doğal kaynaklarını koruyarak rekabetçi ve kapsayıcı bir şekilde büyüyebilmesi için temiz ve sürdürülebilir enerji üretiminin yaygınlaştırılmasını hedeflemektedir. Böylece enerji üretimi ve tüketiminin çevre üzerinde yaratacağı olumsuz etkilerin azaltılması, enerjide yerli ekipman üretiminin artırılması, temiz enerji kümesinin oluşumu ve yeni istihdam alanlarının ortaya çıkması sağlanacaktır.
Enerji sektörü, İzmir’de (TR31 Bölgesi) ekonomik büyüme ve istihdam üzerinde önemli etkisi olan faaliyet alanlarından biridir. Enerji üretiminde birincil kaynak olarak fosil yakıt kullanımı yerine sürdürülebilir kaynaklara yönelen İzmir, başta rüzgar enerjisi olmak üzere yenilenebilir enerji alanında yapılan yatırımlar sayesinde toplam 4.640 MW’lık kurulu güce ulaşmıştır. Bu alanda Türkiye’de birinci sırada bulunan İzmir’de, rüzgarın yanı sıra jeotermal, güneş ve biyogaz bakımından da önemli bir potansiyel mevcuttur.
Türkiye Rüzgar Atlası verilerine göre, İzmir’in rüzgardan elektrik üretim potansiyeli oldukça yüksektir. Yarımada bölgesinde bulunan Çeşme, Karaburun ve Seferihisar ile Aliağa, Bergama gibi kuzey ilçeleri, rüzgar santrali kurulumu açısından oldukça elverişlidir. Türkiye’nin ilk rüzgar enerjisi santraline ev sahipliği yapan İzmir, 2020 yılı sonu itibariyle 1.619 MW kurulu rüzgar gücü ile bu alanda Türkiye’de lider durumdadır.
Yılda ortalama 300 güneşli günü, yüksek güneş ışınımı ile İzmir, güneş enerjisinde de söz sahibi bir konumdadır. Coğrafi yapısı gereği, arazi kurulumundan ziyade çatı santral kurulumlarına daha elverişli olan şehrimizde, sadece organize sanayi ve serbest bölgelerdeki tüm fabrika çatılarının güneş santrali kurulumuna uygun hale getirildiği teorik olarak varsayıldığında, 3.000 MW’tan fazla bir kurulu güç potansiyeli ortaya çıkmaktadır.
Ülkemizdeki büyükbaş hayvan varlığının %4,3’ü, küçükbaş hayvan varlığının %2’si ve kümes hayvanı varlığının ise %6,3’ü İzmir’dedir. Bu nedenle İzmir, hayvansal atığın hammadde olarak kullanıldığı biyogazdan enerji üretim sistemlerinin kullanımı açısından da önemli bir hammadde kaynağına sahiptir. Sadece hayvansal atıklardan biyogazdan elektrik üretimi potansiyeli hesaplandığında İzmir, yaklaşık 125 MW’lık bir biyogaz santrali kurulum imkânına sahiptir.
İzmir, yenilenebilir enerji ekipmanları üretiminde de önde gelen bir şehirdir. Özellikle rüzgar enerjisi ekipmanları üretiminde uluslararası ölçekte bir çekim merkezi haline gelmiştir. Dünya çapında faaliyet gösteren çok sayıda firma İzmir’i üretim merkezi olarak belirlenmiştir. Türbin kanadı üreticilerinin tamamına, kule üreticilerinin büyük çoğunluğuna ev sahipliği yapmaktadır. Türkiye’nin ilk nazel fabrikasının temelleri İzmir’de atılmış, aynı firmanın dünyadaki altı Ar-Ge merkezinden biri şehrimize kurulmuştur. İzmir’de faaliyet gösteren çok sayıdaki yerel firma ise bu katma değerli sektörün uluslararası değer zincirine şimdiden entegre olmuştur.
- Elektrik santrali kurulu gücü 4.640 MW’tır. Bu alanda Türkiye’de 1. sıradadır.
- 120 elektrik santrali ile yılda yaklaşık 9.052 GWh elektrik üretimi yapılmaktadır.
- Coğrafi konumu ve jeolojik özellikleri sayesinde farklı yenilenebilir kaynaklarından elektrik üretimi konusunda oldukça yüksek bir potansiyele sahiptir.
- 1.619 MW kurulu rüzgar enerjisi gücü ile Türkiye’de 1. sıradadır. Türkiye’deki toplam rüzgar kurulu gücünün yaklaşık %20’sini bünyesinde barındırmaktadır.
- Yılda ortalama 300 güneşli günü, yüksek güneş ışınımı, 1500-1600 kwh/m2 ortalama güneşlenme radyasyonu ile güneş enerjisi alanında kayda değer bir potansiyele sahiptir.
- 37.500 konut eşdeğer kapasiteli dünyanın en büyük jeotermal kaynaklı bölgesel ısıtma sistemlerinden biri olan Balçova-Narlıdere’ye ev sahipliği yapmaktadır.
- 32 MW’lık biyogaz kurulu gücüne sahiptir. Sadece hayvansal atıklardan 125 MW’lık bir biyogaz kurulu güç potansiyeline sahiptir.
- Rüzgar enerjisi ekipman üretimi konusunda nazel ve jeneratör de dahil olmak üzere bir rüzgar türbininin tüm ekipmanları üretilebilmektedir.
- Rüzgar enerjisi ekipman üretimi alanında dünya çapındaki firmaların üretim ve Ar-Ge merkezlerine ev sahipliği yapmaktadır.
Ajansımız, kurulduğu 2006 yılından günümüze kadar yenilenebilir enerji teknolojilerini desteklemek ve geliştirmek üzere iki farklı mali destek programı yürütmüştür. Söz konusu programlar aracılığıyla; yenilenebilir enerji kaynakları ile enerji üretimi, enerji verimliliği uygulamaları ve yenilenebilir enerji kullanımının yaygınlaştırılması, yerli ve milli kaynaklar ile yenilenebilir enerji ekipman üretiminin güçlendirilmesi, enerji sektörüne yönelik mesleki eğitim ve Ar-Ge altyapısı ile temiz teknolojilerin geliştirilmesi ve kullanımına yönelik faaliyetler gerçekleştirilmiştir.
Bu kapsamda Ajansımız tarafından 2 farklı dönemde uygulanan mali destek programlarıyla; 24 güneş enerjisi, 6 rüzgar enerjisi ve 6 hibrit (güneş+rüzgar) sistemi kurulmuştur.
Kurulu güç açısından bakıldığında, 7 MW’lık güneş enerjisi, 2,25 MW’lık rüzgar enerjisi ve 0,55 MW’lık biyogaz santrali kurulumu sonucunda, Ajans desteği sonucunda kurulan sistemlerin toplam kapasitesi 10 MW’a ulaşmıştır. İlk mali destek programı ilan edildiğinde, İzmir’de şebekeye bağlı yenilenebilir enerji kaynaklı herhangi bir lisanssız elektrik üretim sistemi olmadığı düşünüldüğünde, mali destek programları sonucunda ulaşılan bu kapasite önemli bir sonuç olarak karşımıza çıkmaktadır.
Ajansımızın Yenilenebilir Enerji ve Çevre Teknolojileri Mali Destek Programı, Avrupa Komisyonu tarafından düzenlenen ve toplam 343 projenin katıldığı 2016 Yılı Avrupa Girişimciliği Teşvik Ödülleri yarışmasında, kısa listeye seçilen projeler arasında yer almış ve büyük ödüle aday gösterilmiştir.
Bunun yanı sıra, Kaynak Etkinliğinin ve Çevre Dostu (Yeşil) Pazarların Gelişiminin Desteklenmesi kategorisinde ilk iki projeden birisi olmuş ve National Winner (Ulusal Birinci)” unvanını almıştır.
Yenilenebilir enerji teknolojilerinin yerli ve milli imkanlar ile üretimi ve söz konusu sistemlerin kullanım alanlarının geliştirilmesi amacıyla, Ajansımız tarafından uygulanan mali destek programları kapsamında hayata geçirilen rüzgar türbini rulman üretimi projesi, uygulandığı dönemde ülkemizde üretimi olmadığı için ithal edilen rotor rulmanına yönelik Ar-Ge çalışmalarının yapılıp ürünün geliştirilmesini ve imal edilmesini sağlamıştır. Bu sayede ülke ekonomisine şimdiye dek yaklaşık 9 milyon dolar kazandırılmıştır.
Çeşme ilçemizde bulunan Karayolları Genel Müdürlüğü Çeşme Eğitim ve İletişim Tesisi otopark alanı ile yanında konumlanan 20 dönümlük arazi üzerinde 1053.64 kWp/990 kWe gücünde güneş enerjisinden elektrik enerjisi üretim tesisi Ajansımızın desteğiyle kurulmuştur. Döneminde İzmir’in kurulu güç bakımından en büyük güneş enerjisi santral yatırımı olan projenin, Çeşme gibi rüzgar enerjisinin yoğun olduğu bir bölgede gerçekleştirilmesi, tüm yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının önemi konusunda bir somut örnek oluşturmaktadır. Projede, yılda 1.711.500,00 kWh elektrik enerjisi üretimi gerçekleştirilmektedir.
İzmir’in doğal kaynaklarını koruyarak rekabetçi ve kapsayıcı bir şekilde büyüyebilmesi için sürdürülebilir üretim ve temiz enerji uygulamalarının yaygınlaştırılması amacıyla, 2020 yılından itibaren Ajansımız, sonuç odaklı program yaklaşımına geçerek 2020-2023 dönemi Temiz Enerji ve Temiz Teknolojiler Sonuç Odaklı Programı’nın uygulamasına başlamıştır.
Temiz Enerji ve Temiz Teknolojiler Sonuç Odaklı Programı ile:
- Temiz enerji kümesinin, yerli ekipman üretimini ve mesleki eğitim kapasitesini güçlendirecek şekilde geliştirilmesini,
- Temiz enerji sektörlerinde İzmir’in yatırım olanaklarının tanıtılması ve yatırımların artırılmasını,
-
İzmir’de başta sanayi ve tarım sektörleri olmak üzere sürdürülebilir üretim kapasitesinin geliştirilmesini amaçlamaktayız.
Program kapsamında 2020-2023 dönemi için İzmir’de temiz enerji ve teknolojilerinin geliştirilmesine yönelik birçok proje ve faaliyet planladık. Hayata geçirilecek projelerin yanı sıra, ilimizde temiz enerji faaliyetlerinin bütüncül bir bakış açısıyla yürütülmesini sağlayacak strateji ve analizler ile tarımda ve sanayide enerji ve kaynak verimliliğini artırıcı, yatırım ortamını iyileştirici ve istihdam yaratıcı faaliyetler yürüteceğiz.
Planladığımız proje ve faaliyetler ile İzmir’de;
- Enerji ekipmanları üretimi alanında bir kümelenme oluşmasını ve bu kümeye maksimum seviyede üye katılımını,
- Temiz enerji ve temiz teknoloji ekipmanları üretimi yapan yeni yatırımların hayata geçirilmesini,
- Temiz enerji ve temiz teknoloji ekipmanları ihracatında artışı,
- Temiz enerji ve temiz teknoloji alanında yeni istihdamları,
- Bu alanda mesleki eğitim kurumlarının açılmasını hedefliyoruz.
Temiz Enerji ve Temiz Teknolojiler Sonuç Odaklı Programını Uyguluyoruz
2020 yılından itibaren Ajansımız, sonuç odaklı program yaklaşımı çerçevesinde çalışmaktadır. Bu kapsamda hazırladığımız, 2020-2023 yılları arasındaki faaliyet dönemini kapsayan Temiz Enerji ve Temiz Teknolojiler Sonuç Odaklı Programı ile; İzmir ve çevresinde temiz enerji ekipmanları ile çevre teknolojileri üretimi ve hizmet sektöründe rekabetçi bir küme geliştirilmesini, sektördeki yeşil işlerin ve katma değerin artırılmasını, İzmir’in temiz enerji bölgesine dönüşümünü, özellikle yabancı yatırımcı çekilmesiyle bu alanda istihdam oranını artırmayı amaçlıyoruz.
İzmir’in Jeotermal Potansiyelini ortaya koyuyoruz
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü işbirliğinde gerçekleştirdiğimiz proje sonucunda, İzmir’deki jeotermal kaynakların özellikleri, bu kaynakların kullanılabileceği sektörler ve yatırım imkanlarına yönelik somut veriler elde edilecektir.
Çalışma kapsamında üretilecek özgün bilgi ve sentezler, bölgedeki yerleşim, endüstri, sanayi ve her türlü bayındırlık yapılarında doğrudan veya dolaylı olarak kullanılabilecek, ayrıca gelecekteki çalışmalar için önemli bir veri tabanı oluşturacaktır.
Organik atıkların enerjiye dönüşümü için çalışıyoruz
İzmir’in özellikle güney ilçelerinde hayvancılığın oldukça yaygın olması sonucunda hammadde kaynağına düzenli ve sistemli bir şekilde erişilebilmesi, biyogaz üretiminde hayvansal atık kullanımını ön plana çıkarmaktadır. Bunun yanı sıra, biyogaz üretimi ile hayvansal atıkların yarattığı çevresel etkilerin bertaraf edilebilmesi ve üretim prosesi tamamlandığında tarımda doğrudan kullanılabilecek hazır gübre elde edilmesi de hayvansal atık kullanımını önemli hale getirmektedir.
Canlı hayvan yoğunluğunun yüksek olduğu ve büyük ölçekli hayvan çiftliklerinin bulunduğu özellikle İzmir’in güney ilçelerinde gerçekleştireceğimiz fizibilite çalışmalarıyla, hayvansal biyogaz ve enerji üretim tesisi konulu yatırım projelerinin hayata geçirilmesini hedefliyoruz.
Deniz üstü (Off-shore) rüzgar tarlalarının tohumlarını atıyoruz
Ajansımız ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü işbirliğinde gerçekleştirilen çalışma ile ülkemiz için henüz çok yeni olan deniz üstü (off-shore) rüzgar enerjisi santralleri alanında yatırım yapılabilmesi için kullanılabilir kalitede deniz üstü rüzgar modellemelerinin oluşturulması, söz konusu modellerin sektör paydaşlarıyla paylaşılması, geleceğe yönelik strateji ve yatırımların bölge özelinde planlanabilmesi için gerekli verilerin üretilmesi amaçlanmaktadır.
Enerjide etkin ve sürdürülebilir dönüşümü destekliyoruz
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın Rekabetçi Sektörler Programı kapsamında Avrupa Birliği tarafından desteklenen, Ajansımız tarafından, Enerji Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (ENSİA) ortaklığıyla yürütülen BEST For Energy (Enerjide Etkin ve Sürdürülebilir Dönüşümün Desteklenmesi - Boosting Effective and Sustainable Transformation for Energy) Projesi, Ajansımızın yeşil büyüme yaklaşımıyla, çevre odaklı sürdürülebilir ekonomik kalkınma hedeflerine ulaşılmasını sağlayacak temel yapının geliştirilmesini amaçlamaktadır.
BEST For Energy Projesi, kümelenme yaklaşımını temel alarak; İzmir ve çevresinde sektörel dönüşüm ile temiz enerji ekipman ve teknolojilerinin üretimini, bölgedeki yeşil işlerin ve katma değerin artırılmasını, İzmir’in temiz enerji merkezine dönüşümünü hedeflemektedir.
3 yıl süreyle yürütülecek proje, temiz enerji zincirinde yer alan, bu alana yönelmek isteyen şirketlerin kapasitelerinin geliştirilerek yatırım ve ihracatın artırılmasına, bölgesel rekabet gücünün geliştirilmesine, paydaşlar arasında iş birliğinin güçlendirilmesine odaklanacaktır.
Yenilenebilir enerji sektöründe İzmir’in üretim kapasitesini artırmayı hedefliyoruz
İzmir’in yenilenebilir enerji ekipmanları üretim altyapısını geliştirmeyi ve bu alandaki yatırımların artırılmasını hedefliyoruz. Bu kapsamda bölgemizin endüstriyel imkanları ile üretilebilecek katma değerli ekipmanları belirleyerek ön fizibilite çalışmaları gerçekleştirmeyi ve söz konusu çalışmaları potansiyel yatırımcıların bilgisine sunmayı amaçlıyoruz
Yenilenebilir enerji sektöründe İzmir’in yatırım ortamını geliştiriyoruz
Temiz enerji sektöründe faaliyet gösteren ve yeni yatırımlar planlayan firmalara, İzmir’in bu sektöre yönelik sunduğu yatırım fırsatlarını tanıtıyor, yurt dışındaki hedef ülke ve pazarlarda tanıtım etkinlikleri düzenleyerek, İzmir’in bu alandaki bilinirliğini arttırıyoruz.
Temiz Enerji ve Temiz Teknolojiler Sonuç Odaklı Programı (2020-2023 TETSOP)