Ülkemizde bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarının azaltılması görevi 4 Numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi uyarınca Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına verilmiştir. Bu kapsamda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, bölgesel kalkınma politikalarını geliştirmek, bu doğrultuda strateji, program ve projeler oluşturmak ve bölgesel kalkınmanın kurumsal aktörleri olan kalkınma ajansları ve bölge kalkınma idarelerinin merkezi düzeyde koordinasyonunu gerçekleştirmekten sorumludur. Bu çerçevede, kalkınma ajansları ve bölge kalkınma idarelerine bölgesel kalkınma faaliyetlerinin finansmanı için merkezi bütçeden kaynak transferi Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca sağlanmaktadır.
Kalkınma ajansları ve Bölge Kalkınma İdarelerinin temel gelir kalemleri merkezi bütçeden aktarılan paylardır. Bunun yanısıra, Avrupa Birliği ve diğer uluslararası fonlardan sağlanacak kaynaklar da ajans ve idarelerin gelir kalemleri arasında sayılmaktadır. Ayrıca, kalkınma ajanslarının gelirleri arasında yerel yönetim payları ile sanayi ve ticaret odalarından aktarılan paylar da bulunmaktadır. Kalkınma Ajansları, bu gelirleri yıllık çalışma programlarında yer alan proje ve faaliyetler çerçevesinde kullanmakta, Bölge Kalkınma İdareleri ise Eylem Planlarında yer alan amaçlar doğrultusunda hazırlanan projeler çerçevesinde kullanmaktadır.
Yaklaşık on yıldır bölgelerinde aktif bir şekilde faaliyet gösteren ajanslar, bütçelerinin önemli bir kısmını proje teklif çağrıları, güdümlü proje destekleri, teknik destekler ve doğrudan faaliyet desteği araçları vasıtasıyla bölge planlarında yer alan öncelikler doğrultusunda hazırlanan projelere tahsis etmiştir. Bu destekler, yeni kurulan yapılar olarak ajanslara hareket alanı açmış, ajansların bölgelerde tanınmasını sağlamış ve bölgelerde proje hazırlama kültürünün gelişmesine katkı sunmuştur. Diğer yandan, önümüzdeki dönemde ajanslar tarafından bölgesel kalkınmaya yönelik finansman mekanizmalarının çeşitlendirilerek yenilikçi destek modellerinin hayata geçirilmesi öngörülmektedir.
Bu kapsamda ajansların bölgelerinde potansiyel arz eden sektör ve alanlarına odaklanmalarını sağlamak ve kurumlar arası etkileşimden sağlanan sinerjiyi azami seviyeye çıkarmak amacıyla 2018 yılında ajansların yalnızca kendi kaynakları ile projelere destek sağlamasından ziyade Sonuç Odaklı Programlar (SOP) vasıtasıyla farklı kurumların kaynaklarının da ortak amaçlar doğrultusunda harekete geçirilmesi yönünde uygulamalara başlanmıştır.
Diğer yandan, ajanslar tarafından bölgelerinin yatırım olanaklarının tanıtımının yapılması ve bölgeye yerli/yabancı yatırımcı çekilmesine yönelik faaliyetler kapsamında önümüzdeki dönemde girişim sermayesi ve faiz/faizsiz kredi desteği gibi yenilikçi finansman araçları vasıtasıyla özel sektörün desteklenmesi öngörülmektedir.
Bölgesel gelişmenin desteklenmesine yönelik bir diğer destek enstrumanı olarak hayata geçirilen girişim sermayesi uygulamaları kapsamında ise, girişim sermayesi yatırımlarını artırmak, özel sektörün bu alana eğilmesini sağlamak ve bu yatırımları ülke geneline yaymak amacıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bünyesinde, Türkiye Kalkınma Fonu çatısı altında 750 milyon TL büyüklüğe sahip “Bölgesel Kalkınma Fonu” ile “Teknoloji ve İnovasyon Fonu” kurulmuştur.
Ülkemizde potansiyeli olan teknoloji tabanlı girişimlere doğrudan yatırım yapmak ya da bu konuda faaliyet gösteren girişim sermayesi fonlarına kaynak aktarmak şeklinde yürütülecek olan Teknoloji ve İnovasyon Fonu’nun bütçesi 350 milyon TL olup bu fonla teknopark firmaları başta olmak üzere yeni nesil girişimcilerin projelerine sermaye desteği sağlanması hedeflenmektedir.
Kalkınmada öncelikli sektörleri desteklemek ve istihdamı artırmak üzere büyüme potansiyeli olan KOBİ’lere finansman sağlamak amacıyla oluşturulan Bölgesel Kalkınma Fonu ile de küçük fonlara ortak olunarak bölgesel kalkınmanın sağlanması hedeflenmektedir. Bölgesel Kalkınma Fonu’nun büyüklüğü 400 milyon TL düzeyindedir.
Kalkınma ajansları tarafından bölgesel kalkınmaya yönelik finansman çalışmaları hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki harita üzerinden tıklayınız.